dig worden. l)
De teruggang van industrie en nijverheid speelt daarbij een belangrijke rol. Tege
lijkertijd zien we dat in oude wijken de werkloosheid tot ongekende hoogte stijgt.
Een werkloosheidspercentage van 30% is geen uitzondering meer; het percentage
van de bevolking dat afhankelijk is van uitkeringen in enigerlei soort loopt soms
op tot 70%.
Een belangrijke indicator voor ontwikkelingen in de verschillende stadswijken is
het aantal bedrijfsmutaties dat plaatsvindt. F. Schreiner noemt hier "mobiliteits
percentages van meestal 10-20%. 2) In een project in het Zeeheldenkwartier in
Den Haag konden we hier wat preciezer op ingaan. De volgende tabel is ontleend
aan P.A.G. Lohmann. 3)
In totaal blijken er 60 echte gebruiksmutaties te zijn (alle technische mutaties en
125
Mutaties bij winkels en bedrijven in de periode juni 1983 november 1984
Aantallen mutaties
Aantal
ondernemingen
Straat/plein
mutaties
nieuw
opge
heven
saldo
juni'83
nov/84
PIET HEINPLEIN
0
0
0
0
3
3
PIET HEINSTRAAT
26
14
12
+2
60
62
ZOUTMANSTRAAT
15
8
7
1
59
60
PR. HENDRIKPLEIN
2
1
1
0
10*
10
PR. HENDRIKSTRAAT
17
10
7
+3
68
71
60
33
27
+6
200
206
voornamelijk kantoorpanden)
"Mag het wat meer zijn?", 1985
2) Berekend door het totaal van nieuw-vestigingen, verplaatsingen en beëindigingen in een
jaar te relateren aan het totaal aantal vestigingen bij het begin van dat jaar.
3) P.A.G. Lohmann, "Mutaties als beleidsmiddel voor stedelijke herverkaveling", Planolo
gische Discussiedagen, 1985, blz. 867.
