ning vraagt van een stadsvernieuwingsorganisatie die hier speciaal voor is opgezet,
blijkt ondertussen een voortdurend proces van verandering (of is het beweging?)
in het kortere ritme van economische, sociale en demografische processen. Het is
de kunst van deze dynamiek gebruik te maken bij stadsvernieuwing en stadsbe
heer. Het is niet onmogelijk dat hier een belangrijk instrument verborgen ligt
waarvan de waarde tot nu toe schromelijk wordt onderschat.
4. Slotopmerking
Een van de kernthema's van de planologische geodesie betreft de optimalisering
van het gebruik van grond.
In de afgelopen jaren heb ik mij sterk bezig gehouden met de ontwikkeling van
stedelijke herverkaveling als methode voor stadsvernieuwing en stadsbeheer. In
nauwe samenhang met het fundamenteel juridisch werk dat De Haan hier heeft
verricht, zijn enkele projecten op dit gebied gestart. Er valt veel van te leren,
maar we staan nog aan het begin.
In het voorgaande is niet op de eigendomsmutaties ingegaan. In de onderzoekin
gen die hierboven vermeld zijn, is dit uiteraard wel meegenomen en ook daar
blijkt de mutatiesnelheid een belangrijk gegeven. Ook kennis en beheersing van
eigendomsmutaties zijn van groot belang om het instrument van herverkaveling
te kunnen ontwikkelen. Maar voorop staat toch de doelstelling: een optimaal
gebruik van de grond. Kennis van het feitelijk gebruik van grond, en de verande
ringen daarin, is dan vereist.
Uit al ons onderzoek blijkt hoe snel dit gebruik soms verandert. Hier liggen de
gevaren, maar hier liggen ook de kansen om een beter instrument te ontwikkelen.
Kennis van het korte ritme van de gebruiksmutaties is noodzakelijk om het aan-
passings- en herin richtingsproces voor steden en stadswijken te laten lukken.
Terugkerend naar de titel: IS DE STAD IN BEWEGING?
In de stad is veel beweging en het is zaak deze bewegingen te doorzien en zo mo
gelijk te kunnen leiden in een gewenste richting. De stad zelf verandert dan, maar
echt niet zo snel als wij ons soms willen wijsmaken.
130