maken, niet alleen bij grondbedrijven van Rijk, provincie en gemeente, doch ook
bij de landinrichting, nu in herinrichtingsverband onteigening ten name van de
Staat kan plaatsvinden. De betreffende gronden worden uiteindelijk aan openba
re lichamen of rechtspersonen toegewezen via het begrenzingenplan.
9. Wet voorkeursrecht gemeenten
Invoering
Gelijktijdig met de Wet op de stads- en dorpsvernieuwing is ingevoerd de Wet
voorkeursrecht gemeenten, waarover al sinds lang ten principale overeenstem
ming bestond, maar die vanwege de koppeling van de prijsbepaling aan de Ontei
geningswet vertraging had ondergaan als gevolg van de grondpolitieke crisis. De
financiële gevolgen wreken zich nu, doordat de gemeenten tijdens de jaren van
hoogconjunctuur te veel bouwgrond in een te vroeg stadium hebben moeten
kopen om projectontwikkelaars en speculanten voor te zijn. En zelfs nu dreigde
het nog mis te gaan met de invoering, doordat de VVD afhaakte. Op het nipper
tje kon via de RARO een compromis worden bewerkstelligd tussen PvdA en
CDA om de wet althans voor stadsvernieuwingsgebieden ingevoerd te krijgen31
Momenteel zijn de grote steden bezig de invoering voor te bereiden.
Geodetisch-juridische aspecten
Ook hier zijn de geodetisch-juridische aspecten niet moeilijk op te sporen. Aller
eerst betreft het de kadastrale grondslag van het voorkeursrecht. Het wordt bij
besluit van gemeenteraad of B en W gevestigd door aanwijzing van gronden, met
vermelding van de kadastrale rechthebbenden en perceelsgegevens. Dit besluit
wordt vervolgens ingeschreven in de openbare registers en verwerkt in de ka
dastrale registratie, zodat notaris en partijen in het rechtsverkeer daarvan kennis
kunnen nemen.
Een tweede aspect heeft betrekking op de verplichte openbare registratie die de
gemeente ingevolge het Besluit voorkeursrecht gemeenten moet houden van alle
bij de wet voorgeschreven handelingen betreffende ontstaan, tenietgaan en uit
oefening van het voorkeursrecht. Hiermee wil men duidelijkheid en rechtszeker
heid verschaffen aan alle betrokkenen (verkopers, notarissen, derde-kopers, ma
kelaars en ook de gemeente zelf) omtrent de stand van zaken op elk moment.
Men kan deze speciale gemeentelijke registratie als een aanvulling op de kadastra
le beschouwen, maar zij doet wel erg perfectionistisch aan. Ik zou bijna zeggen,
zo'n registratie kunnen alleen geodeten bijhouden.
149
