anomalie is veroorzaakt door een grote, diepe massa of door een kleine, ondiepe. De magnetometrie wordt (meestal vanuit een vliegtuig) voor een eerste verkenning gebruikt om een indruk te krijgen over de diepte van een sterk-magnetisch vulka nisch bekken en over de mate waarin het met minder magnetische sedimenten is gevuld. Waar geen sedimenten meer voorkomen spreekt men van "basement steile anomaliën wijzen op een ondiep, vlakke op een diep basement. Seismiek daarentegen, geeft gedetailleerde informatie over de diepte en vorm van vele sedimentlagen. Dit is de reden dat 99 procent van alle uitgaven aan geophy- sische opsporingen op haar conto komen. Er is echter wel een groot verschil in de kosten zoals uit de volgende globale prijzen per kilometer blijkt. Aeromagne- tometrie fl. 100,-; landgravimetrie met gemotoriseerd transport fl. 400,-; zee- seismiek fl. 1200,— en landseismiek tussen de fl. 4000,— en fl. 60.000,—. De lo kale logistieke omstandigheden hebben natuurlijk grote invloed op deze bedra gen. Hierbij komen nog de kosten van verwerking en interpretatie. Het onderzoek proces Het totale seismisch onderzoek kan in drie fasen worden opgesplitst, te weten: Metingen (data acquisitie) Verwerking (data processing) Interpretatie De metingen hebben geleidelijk een graad van perfectie bereikt die voornamelijk gelimiteerd wordt door uitwendige omstandigheden waarover de onderzoeker geen controle heeft. De laatste jaren is de nadruk sterk op de verwerking komen te liggen, teneinde de maximale hoeveelheid informatie uit de ter beschikking staande gegevens te halen. De kosten van processing zijn daardoor minstens zo groot als van de metingen en kunnen zelfs tot een veelvoud daarvan oplopen. Voor de interpretatie is het nog moeilijker om een bedrag op te geven. De ge compliceerdheid van de geologie speelt een rol en naast de seismische secties moeten de gegevens van boringen en oppervlakte-geologie in het proces worden betrokken. De expertise van het betrokken personeel wordt heel belangrijk, om dat naast geologische kennis een heel goed begrip van het geophysische proces en een goed ruimtelijk voorstellingsvermogen is vereist. Immers, de ondergrondse "topografie" van bepaalde lagen kan even gecompliceerd zijn als wat in bergland aan de oppervlakte zichtbaar is en dat herhaalt zich voor verschillende diepten. Het feit dat in de olie- en gas-exploratie verreweg het grootste deel der seismolo- 174

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1985 | | pagina 177