Met deze efficiënte energiebron wordt bereikt dat vissen zelfs op heel korte af stand geen gevaar meer lopen. Wat betreft de veiligheid voor personen vormen de flexibele hoge druk leidingen van de compressoren naar de airguns nog een po tentieel risico, omdat een lek of scheur zeer ernstige gevolgen kan hebben. En wat betreft de kosten: de voor compressie gebruikte lucht is gratis, maar er is een veel grotere investering nodig. De airguns, de hoge kwaliteit drukleidingen en de voor het samendrukken benodigde drie compressoren, elk ongeveer 2x3x7 me ter groot, zijn dure stukken uitrusting. Land energiebronnen Op land wordt dynamiet nog vaak gebruikt. De lading wordt altijd op een zekere diepte onder de oppervlakte aangebracht, waarvoor een boorinstallatie wordt ge bruikt. Dit is om onder de verweerde laag te komen. Die laag heeft namelijk erg variabele en onvoorspelbare seismische voortplantingssnelheden. Een alternatief is het zogenaamde "weight-dropping". Hierbij laat men bv. een gewicht van 3 ton van een hoogte van 1 meter vallen om een schokgolf op te wekken. Vaak gebruikt wordt ook de "Virbroseis", welke op een ander principe berust. Bij de bespreking van de airguns is al gezegd dat een brede frequentieband moet worden uitgezonden. In plaats van alle frequenties tegelijk "in fase" uit te zenden, genereert men een golftrein, waarvan de frequentie zich geleidelijk over een periode van 7 seconden wijzigt door de gehele benodigde frequentieband. Dit wordt de "sweep" genoemd. De benodigde steile puls wordt dan verkregen door het ontvangen signaal met het (bekende) uitgaande signaal door een correla tor te verwerken. Detectoren Om de teruggekaatste trillingen weer op te vangen zijn seismometers nodig. Op land zijn dit "geophones", welke in de grond worden gestoken. Het omhulsel trilt mee met de gereflecteerde trillingen; een erin opgehangen trage massa niet. De relatieve snelheid tussen deze twee wordt omgezet in een hieraan evenredig voltage. Op zee gebeurt deze detectie door "hydrophones", waarbij niet de ver anderende snelheid, maar de veranderende druk in een wisselend voltage wordt omgezet. Voor een elektrisch circuit geldt de wet van Ohm: V I x R (Voltage Stroom- 178

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1985 | | pagina 181