constructie van het signaal de 200 Hz terugvouwt alias) naar 50 Hz moeten eerst alle frequenties hoger dan 125 Hz verwijderd worden. Multiplexing. De monsters worden niet per kanaal op band geregistreerd, maar iedere 4 msec, worden alle kanalen bemonsterd en in die volgorde weggeschre ven. Digitisatie. ("AD-conversie"). Sinds een twintigtal jaren gebeurt alles digitaal met het oog op latere computer-verwerking. Van iedere trilling wordt elke 4 milliseconden (of 1, of 2 msec.) de amplitude omgezet in een getal. Als men bedenkt dat dit 6 sec. lang gebeurt voor 48 en meer kanalen (groepen) dan komt men aan vele tienduizenden monsters per schot. Tijd-afhankelijke versterking. Naarmate de reflecties van diepere lagen komen, worden ze zwakker en moeten ze meer versterkt worden. Registratie op magneetband. Door de hoge bemonster-frequentie, op zee ge combineerd met de snelheid van het proces (1 schot elke 8 sec.), is een 2400 ft band vaak al binnen 10 minuten vol. De produktie kan vele kisten per dag zijn en alleen al tape consumptie en transport naar het verwerkingscentrum vormen een niet geringe kostenpost. Verwerking Het doel van het onderzoek is om uit de geregistreerde gegevens een optimale hoeveelheid geologische informatie te kunnen halen. Hiervoor staan de gebruiker vele gespecialiseerde verwerkings-stappen ten dienste. Vaak zullen de hieraan ver bonden kosten een rol spelen bij de beslissing, hoever hiermee te gaan. Een aan tal stappen is zo belangrijk dat ze hier in het kort vermeld worden. Demultiplex. De monsters welke tot één kanaal behoren worden weer tot één trace verzameld. Deconvolutie. Ideaal zou zijn als de reflectie op iedere geologische laag een zeer korte puls zou zijn. Het uitgaande signaal heeft echter al een zekere leng te. Op de weg door de aarde wordt deze verder vervormd. "Ghosts" worden er aan toegevoegd door de reflectie aan het zeeoppervlak en "multiples" door herhaalde terugkaatsing tussen sterk reflecterende lagen. Men geeft aan deze signaalvervorming op zijn weg door de aarde de naam convolutie, of ook wel filtering, omdat de frequentie-samenstelling van het signaal wordt gewijzigd. Deconvolutie heeft het doel het effect van deze storende verschillen tussen de ideale impuls en het werkelijk ontvangen signaal weg te werken. Het wordt ook omgekeerd filteren genoemd. Statische correcties. Hoogte van schot en seismometers worden herleid tot een referentie-vlak. 185

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1985 | | pagina 188