met de minder fraaie naam "satellietgeodesie") en een artikel van Ir. Rolff, di
recteur van het centraal bureau voor de satellietgeodesie van het Smithsonian
Observatory, die blijkbaar vond dat het beestje wel bij de naam mocht worden
genoemd. Hij voorzag zijn in het Nederlands geschreven artikel van de titel
"Satellite Geodesy". In zijn artikel dat overigens gewag maakt van veelbelovende
proeven met lasers, wordt op een eerbiedwaardige, bijna Reveaanse wijze het
vakgebied consequent aangeduid als "Satellite Geodesy": in het Engels, met
twee hoofdletters en zonder lidwoord.
De trouwe abonnees op de Snellius lustrumboekencyclus, en niet alleen zij hoop
ik, hebben inmiddels ervaren dat Satellite Geodesy zich heeft ontwikkeld van
een randgebied van de geodesie tot één van de deelgebieden binnen de geodesie.
Satellite Geodesy is inmiddels zó ingeburgerd dat wij haar in het Nederlands met
kleine letter vergezeld van lidwoord durven aanduiden.
Zelf heb ik nog de ontwikkeling van de satellietgeodesie aan den lijve mogen
meemaken door als student assistent in 1970/71, we zijn inmiddels één lustrum-
boek verder, aan een camera te mogen helpen sjorren ten einde van één passage
van de ballonsatelliet PAGEOS drie of vier nachtelijke opnamen te maken (het
begin van de korte baan methode waaraan heden ten dage de Doppler satelliet
plaatsbepaling nog steeds haar succes dankt). Nauwelijks drie lustrumboeken
later, nu dus, bemeten we een passage van de reflectorensatelliet LAGEOS met
zo'n twee- a drieduizend waarnemingen met een nauwkeurigheid van enkele cen
timeters.
Vier lustrumboeken geleden moesten we eerst de filmopnamen ontwikkelen, ver- J
volgens op glasplaten overbrengen om tenslotte deze fotografische opnamen
onder de monocomparator tot meting te verheffen. Heden ten dage worden de
looptijden van de laserpulsen binnen milliseconden als metingen op een magneti-
seerbare flapschijf geregistreerd.
Evolutie
De nauwkeurigheid en de snelheid van het meetproces heeft een stormachtige
ontwikkeling doorgemaakt; nochtans maakt dit het werk van de geodeet als
plaatsbepaler geenszins tot een unieke bezigheid. Op onze planeet waarvan
geodeten niet alleen de vorm maar ook de vervorming nu kunnen vastleggen
zwemmen, kruipen, vliegen en lopen miljarden wezens rond die zich praktisch
continu met plaatsbepalen bezighouden (een zekere mate van bewustzijn in acht
genomen). Met behulp van zintuigen bepalen zij hun plaats ten opzichte van
voedselbronnen, soortgenoten, dreigingen etc. Het visuele zintuig speelt ter kwij
ting van bovengenoemde taken een zeer belangrijke rol. Het gebruikte meetappa-
224
