waar de eerstejaars geodesie-studenten (toen nog landmeetkundige studenten ge
noemd) en de tweedejaars civielen bijeen waren.
Een zaal vol in de oude houten Jaffa-gebouwen. Schermerhorn begon met de
vraag wie van deze massa geodesie gingen studeren. Er gingen zo'n 25 a 30 han
den omhoog. Schermerhorn reageerde daarop met de woorden: "Ik zal u binnen
kort op het Geodesiegebouw wel vertellen hoeveel er dat teveel zijn."
Later begreep ik dat aankomst van 5 a 10 geodesiestudenten normaal was. Het
grotere aantal van 1940 werd veroorzaakt doordat een aantal opleidingen niet
meer kon worden gevolgd, zoals bijvoorbeeld de officiersopleiding aan de K.M.A.
en die aan de K.Ï.M. in Den Helder (adelborsten).
Ruim twee maanden was er sprake van een normale studie, tot op vrijdag 22 no
vember 1940 het ontslag van de Joodse hoogleraren bekend werd. Op dit grove
onrecht moest worden gereageerd: op de daarop volgende maandag en dinsdag
werd door de 3000 studenten van de T.H. spontaan gestaakt. De bezetter besloot
daarop op woensdag de T.H. als strafmaatregel te sluiten. Een zelfde lot trof de
Universiteit van Leiden.
Zonder dat ook maar een enkele concessie aan de bezetter was gedaan, werd in
april 1941 door de Rijkscommissaris aan de Rector bericht dat de T.H. weer kon
worden geopend. Het is niet geheel duidelijk waarom Leiden gesloten bleef en
wel tot het eind van de oorlog. Hadden de Duitsers wellicht meer belang bij het
afstuderen van ingenieurs? Na Pasen werden de colleges aan de T.H. hervat.
In november 1941 verbood de bezetter aan Joden het lidmaatschap van o.m. ge
zelligheidsverenigingen en studieverenigingen. In het gehele land hebben deze
verenigingen binnen enkele weken zichzelf opgeheven. Hoewel minder spectacu
lair dan de staking een jaar geleden was deze daad zeker niet van minder beteke
nis. De bezettende macht ging niet tot actie over; de houding der studenten was
te algemeen om grijpbaar te zijn.
Na Pasen 1941 werden de colleges aan de T.H. dus hervat. Dit duurde tot eind
1942. Er dreigde in die laatste maanden een deportatie van een derde van de stu
denten naar Duitsland. Toen duidelijk werd dat daarop met een nieuwe staking
zou worden gereageerd, werd door de Secretaris-Generaal van het Departement
van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming Prof. van Dam verklaard
dat de tewerkstellingsplannen definitief van de baan waren. De Kerstvakantie
ging vervroegd in.
De moeilijkheden in de laatste maanden van 1942 - ook de steeds dreigende
370
