inschrijving van een stuk tot verbetering (rectificatie) van de akte ingevolge art.
59. Maar het zijn de voorafgaande inschrijvingen die als regel de private
rechtsgevolgen bepalen en niet de bij houdingsresultaten. Wel hebben deze
publiekrechtelijke gevolgen in de zin van belastingplichtigheid, stemrecht bij
ruilverkavelingen en waterschappen en in het algemeen erkenning van
overheidswege als rechthebbende bij alle overheidsmaatregelen inzake onroerend
goed28. Bovendien zal de kadastraal-administratieve rechtspraak de feitelijke
betekenis van de kadastrale gegevens ook in privaatrechtelijk opzicht versterken,
bijvoorbeeld doordat de burgers en ook de rechter meer op de juistheid ervan
gaan vertrouwen.
Vernieuwing
Het meest omstreden was vanouds en ook bij de parlementaire behandeling van
de wet echter de vernieuwing van de kadastrale registratie en kaarten, zoals deze
ingevolge de artt. 74 e.v. gebieds- of perceelsgewijs kan plaatsvinden. In de eerste
plaats, omdat deze vernieuwing ambtshalve door de Rijksdienst wordt
ondernomen op grond van een onderzoek naar de juistheid en volledigheid van
de kadastrale gegevens. Het is hier dus niet het normale rechtsverkeer tussen de
burgers dat via inschrijvingen van rechtshandelingen en andere rechtsfeiten
aanleiding geeft tot bijwerking van de kadastrale registratie en kaarten, doch een
ambtshalve onderzoek van de rechtstoestand via het inwinnen van inlichtingen,
zo nodig met grensaanwijzing ter plaatse, het raadplegen van bescheiden en het
doen van de nodige waarnemingen. Blijken de aldus verkregen gegevens niet
overeen te stemmen met die uit de bestaande kadastrale registratie en kaarten
met daaraan ten grondslag liggende gegevens, vermeld in ingeschreven stukken
of verkregen uit eerdere inlichtingen en waarnemingen, dan worden door de
ambtenaar voorstellen tot vernieuwing gemaakt. Voorzover tegen deze
voorstellen geen bezwaren zijn ingediend danwel daarop onherroepelijk is beslist
door de ambtenaar, de rechtbank of de Hoge Raad, wordt door een daartoe
aangewezen notaris een akte van vernieuwing opgemaakt. Nadat deze akte is
ingeschreven in de openbare registers worden de kadastrale registratie en kaarten
op de voet daarvan vernieuwd. Met bekwame spoed, zo voegt art. 78 lid 1
daaraan veelbetekenend toe.
Kritiek
Behalve op het ambtshalve karakter richtte de kritiek uit notariële en
professorale kringen zich vooral op de wijze waarop en de gevolgen waarmee de
143
28
Het feit dat het kadaster in steeds meer administratieve wetten als aanknopingspunt voor
de kenbaarheid van rechthebbenden op en de rechtstoestand van het onroerend goed wordt
aangemerkt, deed volgens het kamerlid Van den Berg (UCV 65-8) en minister Korthals Altes
(UCV 66-9) niet af aan het negatieve stelsel als uitgangspunt.