Overheidsgrond beschikbaar stellen
In veel gevallen zullen overheidsorganen al over grote hoeveelheden grond
beschikken. Een goede inventarisatie van de grond kan aangeven welke geschikte
grond al in het bezit is van de overheid.
Eerst verwerven en dan beschikbaar stellen van grond
In dit geval is een goede planning vooraf noodzakelijk om te voorkomen dat de
verworven grond te lang in overheidshanden blijft. Daardoor zou onnodige
vertraging ontstaan in het huisvesten van de minder bedeelden. Bovendien zou
overheidskapitaal vastgehouden worden dat elders nodig is.
In de meeste landen heeft de overheid de wettelijke bevoegdheid tot onteigening.
Aangezien onteigening echter in de regel sterke tegenwerking ondervindt van
gevestigde belangen en daardoor zelden snel resultaat heeft, moet de overheid
alleen onteigening overwegen als alle andere pogingen om de grond te verwerven
mislukt zijn.
Legalisering van de bestaande situatie
Hiervan kunnen verschillende vormen voorkomen. Bijvoorbeeld legalisering van
illegale krotten, gebouwd op overheidsgrond, of krotten gebouwd op grond die
is "verkregen" door illegale splitsing van percelen, waarbij de rechtszekerheid
verloren is gegaan. Als het legaliseren van een bestaande situatie overwogen
wordt, moet de overheid zich er wel van bewust zijn dat de volgende te vermijden
negatieve bijwerkingen kunnen optreden.
- Wanneer de minder bedeelden eenmaal relatief goedkoop rechtszekerheid
hebben verkregen en hun woningen een zekere kwaliteit beginnen te krijgen,
kan het zijn dat economisch sterkere groepen geïnteresseerd worden, en door
allerlei economische processen de minder bedeelden uit hun woningen dringen.
In dat geval zal elders een nieuwe krottenwijk ontstaan.
- Vaak houden de oorspronkelijke illegale krottenbewoners verschillende stuk
ken grond, die zij weer aan anderen verhuren. Legalisering van de bestaande
situatie kan dan een ongewenst systeem van huur en verhuur bestendigen.
- Krottenbewoners bouwen vaak op gevaarlijke plaatsen zoals in moerassen, in
onstabiele hellingen of op economisch ongeschikte plaatsen. Voor legalise
ring overwogen wordt dient de geschiktheid van de lokatie zorgvuldig onder
zocht te worden.
Het bevorderen van bestaande informele processen
Zowel het overheidsbeleid als de officiële markt voor grond hebben bijna overal
gefaald in het voorzien in de behoefte aan betaalbare grond voor de minder
bedeelden om in hun woonbehoefte te voorzien. Daardoor hebben zich
informele processen ontwikkeld. Vaak betekent informeel overigens illegaal. Voor
de minder bedeelden hebben deze informele processen beduidend efficiënter
197
