waarnemingen ondergebracht in een 'supermodel' met 7 vrijheidsgraden. Al snel kwamen daarbij beperkingen in de software ten aanzien van de stabiliteit van het blok en het aantal punten per model aan het licht. Het toevoegen van GPS-waarnemingen aan de modellenvereffening met FOTEF bracht verdere beperkingen in de software aan het licht, die het niet goed mogelijk maakten éénduidige uitspraken te doen over haalbare paspuntreducties. En met bundels. Inmiddels werden in Stuttgart fotocoördinaten van pas-, controle-, en verbin dingspunten gemeten ten behoeve van een strenge vereffening volgens de stralenbundelmethode. In totaal werden er 200 foto's gemeten met gemiddeld 40 punten per foto. De hogere precisie van de fotogrammetrisch bepaalde projectiecentra maakte het mogelijk wat gedetailleerder uitspraken over de GPS-waarnemingen te doen: De geschatte standaard afwijking voor de GPS-waarnemingen lag op 1-4 cm indien strook 2 niet in de vergelijking werd betrokken. De waargenomen drift bedroeg tot 700 mm/sec voor strook 2, maar voor de andere stroken slechts enkele mm/sec (Friesz 1988). Verder onderzoek, waarbij ook het Institut Cartografie de Catalunya (Ba rcelona) meedeed, maakte duidelijk, dat de aanwezige systematiek in de GPS- waarnemingen de beperkende factor is voor een vruchtbare toepassing in een (grootschalige) blokvereffening. 267 VERSION SD NA SD (no drift par.) X y z X y z X y z m -0.48 -0.94 0.23 0.44 -0.37 -0.85 8.97 12.80 5.93 m: mean value of r 2.27 1.92 4.11 2.11 1.84 4.65 9.69 14.45 10.81 residuals. VI a 2.25 1.70 4.17 2.09 1.83 4.64 3.70 6.79 9.18 r: root mean value a 1.06 1.07 1.77 1.08 1.12 1.86 1.48 1.48 2.53 of residuals. s: empirical std. m -0.31 -0.77 0.94 0.59 -0.23 -0.09 8.93 12.43 6.65 deviation. r 2.16 1.63 3.24 2.10 1.67 3.56 4.69 14.09 10.97 V2 3 2.17 1.45 3.15 2.04 1.68 3.62 3.79 6.73 8.87 a theoretical std. deviation. a 1.03 1.04 1.73 1.05 1.09 1.82 1.45 1.45 2.51 Units: cm Tabel 2: Verschillen GPS vereffend blok met controlepunten. SD: GPS vereffening gebruik makend van tweede ontvanger op grond. NA: GPS vereffening gebruik makend van enkele ontvanger in vliegtuig, (uit Colomina 1989)

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1990 | | pagina 290