Fouten in de afstanden zijn een gevolg van vele foutenbronnen, elk met hun eigen karakteristiek. De voornaamste zijn: 1. Satelliet ephemeris fouten. In het algemeen kunnen de satellietposities binnen de 3 m voorspeld worden. De referentie meet weliswaar van deze fout alleen de component in de richting naar de satelliet, maar de variabili teit voor basislijnen tot 2000 km en over tijdsintervallen van een kwartier blijft beperkt tot enige decimeters. 2. Satelliet klokfouten. Deze kunnen voorspeld worden tot op 10 nanosec (=3 meter). Ze worden door differentiële correcties volkomen geëlimineerd (ontvanger klokfouten worden als onbekende opgelost en vormen geen probleem). 3. Atmosferische vertraging. Deze is sterk afhankelijk van de elevatiehoek naar de satelliet. Zij varieert van een bedrag tussen 2,3 en 3,0 meter in het zenith tot bijna het 6-voudige bij 10 graden elevatie (deze "oblique factor" is nagenoeg evenredig met de cosecans van de elevatiehoek). Deze vertraging varieert in hoofdzaak met de vochtigheid langs de verbindingslijn naar de satelliet. De genoemde variatie van 0,7 m in de verticaal (wereldwijd) kan dus door de differentiële elevatiehoek tussen referentie en schip fouten van meer dan een meter veroorzaken,maar deze geometrieverschillen zijn eenvoudig in een model te verwerken. Voor atmosferische correcties geldt dan ook dat met eens per kwartier een correctie voor een 2000 km basis lijn, een meter nauwkeurigheid wordt bereikt. Voor de volledigheid wordt vermeld dat in de luchtvaart het hoogteverschil tussen referentie en ontvan ger grotere fouten kan veroorzaken, maar ook die zijn eenvoudig te modelleren. 4. Ionosferische vertraging. Ook deze varieert sterk met de elevatiehoek naar de satelliet, maar de oblique factor is kleiner dan de atmosferische name lijk ongeveer evenredig met cosec [a2 20.32] (met a in graden). Deze factor is ongeveer 2,6 voor 10 graden elevatie en kan eenvoudig met behulp van de bekende geometrie in rekening worden gebracht. Toch is de ionos ferische correctie een beperkende factor voor de nauwkeurigheid, omdat de vertraging van een satelliet in het zenith sterk variabel is tussen ongeveer 0,5 en 15 meter .Deze vertraging hangt af van de Total Electron Content (TEC), welke op zijn beurt op moeilijk voorspelde wijze afhankelijk is van: - de geometrische breedte - de tijd van de dag (dus de geografische lengte) - tijd van het jaar, zonnevlek activiteit en vele andere oorzaken. Het gevolg is dat de meter nauwkeurigheid alleen bereikbaar is binnen ongeveer 500 km van de monitor en door iedere vijf minuten een correctie te zenden. Een model kan dit misschien uitbreiden tot 1000 km en eens per kwartier een correctie. 271

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1990 | | pagina 294