de mogelijkheid isostatie en convectie beter te onderzoeken en leidt
daarmee in combinatie met topografische informatie tot meer inzicht in de
tectonische eigenschappen van de lithosfeer. Daarnaast zal gradiometrie
voor het eerst een goed beeld geven van het gravitatieveld in de poolge
bieden en in andere door geografische of politieke omstandigheden moeilijk
toegankelijke gebieden.
Oceanografie.
Door de bepaling van een heel nauwkeurige geoide kan de afwijking van
het gemiddelde zeeoppervlak (dat te bepalen is met behulp van satelliet-
altimetrie) van deze geoide (dynamische oceaan topografie) bepaald
worden. De nauwkeurigheid waarmee men met altimetrie de gemiddelde
zeehoogte boven een referentie-ellipsoïde kan bepalen is 10 cm. Een
zelfde nauwkeurigheid voor de geoide is dan gewenst. Bepaalde oceanogra-
fische verschijnselen, (bijvoorbeeld de "mean ocean circulation"), die zich
uitstrekken over afstanden van 100 - 10000 km kunnen hiermee dan
onderzocht worden. Dit soort circulatieverschijnselen spelen een belangrijke
rol bij allerlei transportprocessen in de oceanen, zoals transport van
plankton en vervuilingen. Belangrijk in deze zin is ook het warmtetransport
in de oceanen dat weer een grote rol speelt in klimatologische processen.
Geodesie.
Zowel op het gebied van de plaatsbepaling als dat van satellietbanen speelt
het gravitatieveld een belangrijke rol.
- Satellietbanen.
Voor de baanbepaling van satellieten is nauwkeurige gravitatie informatie
van belang. Zo is bijvoorbeeld in de altimetrie de baanfout van de
satelliet een van de grootste foutenbronnen. Met een nauwkeurig gravi
tatieveld kan de radiale baanfout op hetzelfde niveau gebracht worden als
de instrumentele meetprecisie, namelijk zo'n 10 cm.
- Plaatsbepaling.
Zowel nauwkeurige klassieke plaatsbepalingsmethoden (hoek- en af
standsmeting) als moderne (GPS) maken gebruik van een geoide: schiet
loodafwijking (voor reductie van hoekmetingen naar een referentie
ellipsoïde), bepaling van orthometrische hoogtes uit het verschil tussen
geometrische hoogtes (uit GPS) en de geoidehoogte, etcetera.
286
