EEN HALVE EEUW IN HET RECHT
Mr. D.L. Rodrigues Lopes
Inleiding
De maatschappelijke ontwikkeling van de laatste vijftig jaar is in historisch
perspectief - en ook anderszins - duizelingwekkend te noemen. Eerst met het
begin van de Eerste Wereldoorlog was definitief afscheid genomen van de
negentiende eeuw. Onze eeuw begint dus met vijfjaren van ongekende verschrik
kingen, vooral te velde, vervolgens tien jaar voorspoed, behalve bij de verliezende
landen, dan bijna tien jaar crisis. In die crisis ligt het vertrekpunt van deze
algemene beschouwing. Uit de Tweede Wereldoorlog komt een "nieuwe" wereld
te voorschijn. In Europa duurt de wederopbouw nog zo'n tien jaar. Daarna
begint, om zo te zeggen, een geweldloze internationale continue Revolutie die nu
nog niet aan vaart heeft verloren. In deze turbulente halve eeuw is, noodzake
lijkerwijs, het recht ingrijpend veranderd. Er is een vloed van wetgeving tot stand
gekomen, de status van de wet is uitgehold, deels ten voordele van de recht
spraak. Interpretatieverandering, taalontwikkeling en ook het systeem van het
recht zijn, elk voor zich en in vereniging, een rol te gaan spelen. Over een en
ander volgen nu schetsen waarin het nodige geo-recht te vinden zal zijn.
Nieuwe wetgeving
Rechtsgelijkheid en economische ongelijkheid geven het recht van de sterkste te
veel kans. In de crisis was dus de tijd rijp bepaalde groepen zwakkeren door wet
geving een krachtiger positie te verschaffen. We zien dan al veel dwingend recht
ten behoeve van de koper op afbetaling (huurkoper, 1936), de arbeider
27