textuur van de huisgevels is uit terrestrische foto's gehaald en op deze 3-dimensionale modellen geprojecteerd. Het geheel is aangevuld met foto's van voetgangers en computer tekeningen van een nieuwe bestrating en ontwerpen van nieuw te bouwen huizen. Deze combinatie van luchtfotogrammetrie, terrestrische fotogrammetrie en computer graphics geeft een zeer realistische indruk van de situatie, zoals die na de herinrichting zal ont staan. Door het bekijken van de op deze wijze tot stand gekomen video kan men in gedachten alvast een wandeling over het nieuwe plein maken. Dergelijke visualisaties zijn van groot belang in stedebouwkundige projecten. Architecten bureaus besteden niet voor niets 20% van hun budget aan de presentatie van hun ontwerp. Deze presentatie zal in de toekomst steeds vaker op video's gebeuren, die dan ter beoor deling van het ontwerp aan het publiek en gemeenteraden worden voorgelegd. Behalve voor visualisatie kunnen 3-dimensionale modellen van stedelijke gebieden voor tal van andere toepassingen gebruikt worden. Voorbeelden hiervan zijn de analyse van geluidshinder ten behoeve van de aanleg van nieuwe wegen of de plaatsing van geluids wallen of de analyse van de manier waarop luchtverontreiniging zich door een stad kan verspreiden. Nog een andere toepassing van de stadsmodellen vindt men op het gebied van de telecommunicatie. Ten behoeve van het telefoonverkeer van en naar mobiele telefoons dienen in stedelijke gebieden zenders geplaatst te worden. Om het aantal zenders zo klein mogelijk te houden, is het van belang de reikwijdte van de zenders te maximaliseren. Hiervoor moet bij de plaatsing van de zenders rekening worden gehouden met de bebou wing. Voor een goede planning van de zenderlocaties zijn 3-dimensionale stadsmodellen met een nauwkeurigheid van 1 a 3 meter nodig. In opdracht van telecommunicatiefirma's wordt in Duitsland momenteel uitgezocht hoe deze informatie het beste kan worden ingewonnen. Misschien zou dergelijke informatie ook door geodeten gebruikt kunnen worden. Het is algemeen bekend dat het meten met GPS in stedelijke gebieden problemen oplevert. Met een 3D-GIS van de bebouwing zou berekend kunnen worden welke plekken open genoeg zijn om voldoende satellietsignalen te kunnen ontvangen. Zeker wanneer de 3-dimensionale geo-informatie in digitale en gestructureerde vorm voor geavanceerde computeranalyses ter beschikking staat, heeft zij zeer veelzijdige toepassin gen. De kwaliteitseisen, die aan deze geo-informatie gesteld worden, zijn niet bijzonder hoog. Voor een realistische visualisatie hoeft bijvoorbeeld zeker niet iedere dakkapel en ieder schoorsteentje gemodelleerd te worden. Ook de precisie is van ondergeschikt belang. Graag neemt men genoegen met hogere standaardafwijkingen dan gebruikelijk. Vooral wanneer daardoor de prijs naar beneden kan. Wel van belang is de structurering van de gegevens. Een 3-dimensionaal model van een huis is geen verzameling van X-, Y- en Z-coördinaten, maar een ruimtelijk object in een CAD-database. Een goede gegevensstructuur is essentieel voor iedere computeranalyse van ruimtelijke informatie. Daarom ziet men nu al softwarepakketten voor digitale fotogrammetrische workstations, die een object-georiënteerde inwinning van gegevens mogelijk maken. Figuur 5 laat een voorbeeld zien van een object-georiënteerde meting Technische ontwikkelingen 83

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1995 | | pagina 106