textuur van de huisgevels is uit terrestrische foto's gehaald en op deze 3-dimensionale
modellen geprojecteerd. Het geheel is aangevuld met foto's van voetgangers en computer
tekeningen van een nieuwe bestrating en ontwerpen van nieuw te bouwen huizen. Deze
combinatie van luchtfotogrammetrie, terrestrische fotogrammetrie en computer graphics
geeft een zeer realistische indruk van de situatie, zoals die na de herinrichting zal ont
staan. Door het bekijken van de op deze wijze tot stand gekomen video kan men in
gedachten alvast een wandeling over het nieuwe plein maken.
Dergelijke visualisaties zijn van groot belang in stedebouwkundige projecten. Architecten
bureaus besteden niet voor niets 20% van hun budget aan de presentatie van hun ontwerp.
Deze presentatie zal in de toekomst steeds vaker op video's gebeuren, die dan ter beoor
deling van het ontwerp aan het publiek en gemeenteraden worden voorgelegd.
Behalve voor visualisatie kunnen 3-dimensionale modellen van stedelijke gebieden voor
tal van andere toepassingen gebruikt worden. Voorbeelden hiervan zijn de analyse van
geluidshinder ten behoeve van de aanleg van nieuwe wegen of de plaatsing van geluids
wallen of de analyse van de manier waarop luchtverontreiniging zich door een stad kan
verspreiden.
Nog een andere toepassing van de stadsmodellen vindt men op het gebied van de
telecommunicatie. Ten behoeve van het telefoonverkeer van en naar mobiele telefoons
dienen in stedelijke gebieden zenders geplaatst te worden. Om het aantal zenders zo klein
mogelijk te houden, is het van belang de reikwijdte van de zenders te maximaliseren.
Hiervoor moet bij de plaatsing van de zenders rekening worden gehouden met de bebou
wing. Voor een goede planning van de zenderlocaties zijn 3-dimensionale stadsmodellen
met een nauwkeurigheid van 1 a 3 meter nodig. In opdracht van telecommunicatiefirma's
wordt in Duitsland momenteel uitgezocht hoe deze informatie het beste kan worden
ingewonnen.
Misschien zou dergelijke informatie ook door geodeten gebruikt kunnen worden. Het is
algemeen bekend dat het meten met GPS in stedelijke gebieden problemen oplevert. Met
een 3D-GIS van de bebouwing zou berekend kunnen worden welke plekken open genoeg
zijn om voldoende satellietsignalen te kunnen ontvangen.
Zeker wanneer de 3-dimensionale geo-informatie in digitale en gestructureerde vorm voor
geavanceerde computeranalyses ter beschikking staat, heeft zij zeer veelzijdige toepassin
gen. De kwaliteitseisen, die aan deze geo-informatie gesteld worden, zijn niet bijzonder
hoog. Voor een realistische visualisatie hoeft bijvoorbeeld zeker niet iedere dakkapel en
ieder schoorsteentje gemodelleerd te worden. Ook de precisie is van ondergeschikt
belang. Graag neemt men genoegen met hogere standaardafwijkingen dan gebruikelijk.
Vooral wanneer daardoor de prijs naar beneden kan.
Wel van belang is de structurering van de gegevens. Een 3-dimensionaal model van een
huis is geen verzameling van X-, Y- en Z-coördinaten, maar een ruimtelijk object in een
CAD-database. Een goede gegevensstructuur is essentieel voor iedere computeranalyse
van ruimtelijke informatie. Daarom ziet men nu al softwarepakketten voor digitale
fotogrammetrische workstations, die een object-georiënteerde inwinning van gegevens
mogelijk maken. Figuur 5 laat een voorbeeld zien van een object-georiënteerde meting
Technische ontwikkelingen
83