gesproken door geodetisch geschoold personeel uitgevoerd. Bij toepassingen van de close range fotogrammetrie gaat het vaak om metingen, die een groot aantal malen verricht moeten worden en grotendeels geautomatiseerd kunnen worden. Denk bijvoorbeeld weer aan de vormbepaling van gezichten of aan inspectie van industriële objecten. Dit soort metingen zullen niet aan een ingenieursbureau worden uitbesteed, maar in eigen beheer verricht moeten worden. De taak van de geodeet hierbij is de methode te ontwerpen, waarmee de metingen verricht kunnen worden, en op basis daarvan een fotogrammetrisch meetsysteem te ontwikkelen. Het ontwerpen van zo'n methode is geenszins een éénmalige aangelegenheid. Elke toepassing heeft zijn eigen bijzonderheden voor wat betreft de vorm, reflectie en textuur van de oppervlakken, de mogelijkheden tot signalisering en belichting en de ruimte en het tijdsbestek waarbinnen de metingen moeten plaatsvinden. Steeds weer zal een andere aanpak nodig zijn. Er moet dus maatwerk geleverd worden. Evenals bij de 3-dimensionale modellen van stedelijke gebieden geldt hier dat de structurering van de gegevens, en de visualisatie en analyse van de meetresultaten zeer belangrijk zijn. Het leveren van een bestand met coördinaten is niet voldoende. Vooral voor de analyse zal de geodeet zich ook moeten verdiepen in de vakgebieden ten behoeve waarvan de metingen worden uitgevoerd. Hier is samenwerking met deskundigen uit deze disciplines een eerste vereiste. Tot slot Al met al zijn er in de afgelopen jaren door de opkomst van de digitale fotogrammetrie veel technieken ontstaan, die de efficiëntie van de fotogrammetrische gegevensinwinning kunnen verbeteren en de weg naar vele nieuwe toepassingsmogelijkheden vrij maken. De grote doorbraak in de praktijk moet echter nog komen. Wellicht dat hierover in het volgende lustrumboek meer bericht kan worden. Literatuur Technische ontwikkelingen Gunst, M.E. de en J.E. den Hartog [1994]: Knowledge-based updating of maps by interpreation of aerial images. 12th International Conference on Pattern Recognition, Jerusalem, October 9-13. Krzystek, P. en D. Wild [1992]: Experimental accuracy analysis of automatically measured digital terrain models. 2nd conference on Robust Computer Vision, biz. 372-390, Wichmann Verlag, Karlsruhe. Tsingas, V. [1994]: Graph-theoretical approach for multiple feature matching and its application on digital point transfer. International Archives of Photogrammetry and Remote Sensing, vol. 30, no. 3/2. Vosselman, G. [1994]: De vlucht van de foto. Intreerede TU Delft, 4 november. Zeitschrift fur Photogrammetrie und Fernerkundung, 63. Jahrgang, No. 1, 1995. Het gehele nummer van dit tijdschrift is gewijd aan digitale fotogrammetrische werkstations. 87

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1995 | | pagina 110