VIA AFRIKA: VAN GEODEET TOT SOCIAAL-WETENSCHAPPER
ir. T. Draisma
Tom Draisma (1938) doorliep de HBS aan het Christelijk Lyceum te Delft en slaagde in
1955 met hoge cijfers voor de exacte vakken. Een vervolgstudie in iets exacts lag voor de
hand. Maar welke precies? Zijn vaderaanvankelijk stuurman bij de Holland Afrika Lijn
werkte al sinds 1938 bij de door W. Schermerhorn geïnitieerde Meetkundige Dienst van
de Rijkswaterstaat (MD), en Tom had als vakantiewerker een tijdje doorgebracht op de
afdeling waterpassengeleid door ir A. Waalewijn. Daar mocht hij waterpasnetwerken
vereffenen. Vanuit de hier geschetste achtergrond koos hij voor de studie geodesie te
Delft, die hij voltooide in 19631. In 1987 verdedigde hij binnen de sociaal-culturele
faculteit van de VU zijn proefschrift over de relaties tussen onderwijsbeleid en ontwik
kelingsbeleid in Zambia2. Tegenwoordig is Tom Draisma coördinator/docent van de
interfacultaire cursus ontwikkelingsproblematiek aan de Rijksuniversiteit Leiden. De
redactie van het Lustrumboek vroeg hem om uitleg over de kennelijke ommezwaai. Hier
volgt zijn verhaal.
Geodesie, MD en ITC
De studie geodesie viel me niet mee. Het exacte en instrumentele waren veel overheersen-
der dan op de HBS. Ik had moeite mijn propaedeuse te halen, verloor mijn renteloos
voorschot, piekerde over omzwaaien naar 'iets socialers', en moest als werkstudent geld
verdienen. Moest, want ik was tweede uit een gezin met acht kinderen. Zo werkte ik
perioden bij de MD3 en bij wat toen nog heette het International Training Centre for
Airial Survey and Natural Resources (ITC), gevestigd te Delft, tussen het geodesiegebouw
en de MD. Ik hielp mee aan een bodemkartering uit luchtfoto's van de Tugela-vallei
(Zuid-Afrika). De internationale sfeer bij het ITC en de omgang met studenten uit de zgn.
onderontwikkelde landen waren zeer stimulerend. Ik werd een fan van prof. Willem
Schermerhorn, niet zozeer wegens zijn Leerboek der Landmeetkunde, als wel zijn visie
Geodesie in het buitenland
Afstudeerscriptie: Fotogrammetrische of terrestrische waterpassing? Een vergelijking naar
nauwkeurigheid en kosten van twee methoden van hoogtekaartvervaardiging voor vlak
terrein. Delft: Technische Hogeschool, Afd. Geodesie.
Draisma, Tom (1987) The struggle against underdevelopment in Zambia since Independen
ce: What role for eduction? Amsterdam/Den Haag/Lusaka: Free University Press/CESO/-
Institute for African Studies.
Hydrostatisch waterpassen tussen de Waddeneilanden, zie mijn verhaal 'Rimboeervaringen
in Nederland' in het Lustrumboek 1960.
129