coördinaat op zich geeft geen informatie), geeft dit toch aan dat veel voor het bedrijf cruciale data vooral via coördinaten aan elkaar gerelateerd wordt. Hierbij moet men overigens niet alleen denken aan coördinaten van oppervlakte objecten, maar ook aan afgeleide coördinaten: omtrekken van produktiereservoirs, ondergrondse doelen, geologi sche breuken, enzovoorts. De locaties van deze objecten worden afgeleid van oppervlakte coördinaten (bijv. boorput, seismiek) in combinatie met een bepaald reken- of interpretatie proces dat uiteraard buiten het domein van de geodesie ligt. Bij het combineren van al deze gegevens voor het nemen van vaak financieel verstrekken de beslissingen, is het essentieel dat de integriteit van de coördinaat data gewaarborgd is. Als zo vaak speelt hierbij de ruis in de coördinaten veel minder een rol in vergelijking tot de mogelijkheid dat er ergens in het acquisitie-, reken- of interpretatietrajekt een blunder is begaan die bijvoorbeeld tot een verschuiving van een paar honderd meter heeft geleid. Volstrekt anders dan in de Nederlandse dagelijkse praktijk, vormen manipulaties met geodetische data en projectie systemen een belangrijke risicofactor. De Shell database kent niet minder dan 277 verschillende data en ruim 1400 coördinaatsystemen. Bij ontvangst van externe kartografische informatie of coördinaten is veelal de eerste vraag op welk datum de data gebaseerd is. Is dit onbekend, dan wordt de kaart snel een stuk onbetrouwbaarder. Legio zijn ook de misverstanden rond datumtransformaties. Een simpel foutje in de plus/min sfeer en de coördinaten van een boorput zijn honderden meters fout, met alle gevolgen van dien. Het verbaast Shell geodeten dan ook steeds weer hoe matig de diverse GIS en CAD systemen met data en projectiesystemen omgaan; bij de meeste systemen is het concept datum zelfs afwezig. In dit licht bezien vormt het systematisch beheren van coördinaatgegevens dan ook een zeer belangrijke activiteit van een topografische afdeling bij Shell. Objecten waar coördinaatbanken van worden bijgehouden zijn bijvoorbeeld putten, seismiek, concessies, installaties en pijpleidingen. Op CAD systemen beheert men voorts in diverse vormen bestanden met achtergrond topografie en grootschalige engineering kaarten. Voor wat betreft toepassing van geografische informatie systemen lijkt Shell wat achter te lopen op bijvoorbeeld overheidsinstellingen en nutsbedrijven. In de grotere werkmaatschappijen komt deze ontwikkeling nu echter op gang. Geografische toegang tot de verschillende databases lijkt een zinvolle toepassing. In die zin zou GIS vooral gebruikt worden als een data inventaris. Toepassingen in de sfeer van ruimtelijke analyses zijn er wel, doch vooralsnog ligt hier niet het accent. Waar GIS uiteindelijk zijn plaats zal vinden in het proces van exploratie en produktie is echter nog onduidelijk: als de grote data integrator, gewoon als één van de diverse kartografische computer applicaties, of ergens daartussen in? Tenslotte De principes van de activiteiten zoals boven in vogelvlucht geschetst zijn waar ook ter wereld dezelfde. De plaatselijke omstandigheden - het ligt voor de hand - hebben echter een grote invloed op de uitvoering. Niet overal zijn dezelfde technische oplossingen mogelijk; men is sterk afhankelijk van het aanbod van apparatuur en diensten in de regio. De logistieke aspecten vereisen veel aandacht. In afgelegen gebieden is het dupliceren van vrijwel alle apparatuur bijvoorbeeld noodzaak. Daarnaast kunnen ook de metingen zelf op soms onverwachte wijze door hun omgeving beïnvloed worden. In poolgebieden zijn de Geodesie in het buitenland 159

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1995 | | pagina 181