Probleemstelling
De directe aanleiding voor deze haalbaarheidsstudie was de op handen zijnde nationale
wetswijziging met betrekking tot heffing en inning van onroerende-zaakbelasting. De
veranderingen in de nationale wetgeving zijn tweeledig:
- de uitvoering van de belastingheffing wordt gedecentraliseerd en overgeheveld van het
Ministerie van Financiën naar de gemeenten;
- het systeem waarop de heffingsgrondslag is gebaseerd wordt gewijzigd.
Deze wetswijziging plaatst de gemeenten niet alleen voor een nieuwe taak, maar brengt
hen ook in een positie waarin zij nog directer afhankelijk worden van de inkomsten uit
deze zelf te heffen onroerende-zaakbelasting. De uitkeringen van rijkswege aan gemeenten
worden per datum van invoering nagenoeg stopgezet. Men heeft dus haast om een
betrouwbaar en efficiënt werkend systeem op te zetten voor heffing en inning. De opzet
van een dergelijk systeem heeft een doorlooptijd van een aantal jaren. De uit te werken
methodiek voor de opzet van een dergelijk systeem zal dan ook getoetst worden aan met
name de hoogte van de in de opstartfase jaarlijks te verwachten inkomsten.
Guatemala-City wordt enerzijds financieel sterk afhankelijk van deze ozb-heffing, maar is
zich anderzijds ook terdege bewust van het feit dat zij door het opzetten van een adequate
heffing, gebaseerd op een gewijzigde heffingsgrondslag, haar jaarlijkse inkomsten kan
vergroten in vergelijking met de hoogte van de jaarlijkse uitkering van het Ministerie van
Financiën. De belastingheffing door het Ministerie van Financiën was verre van optimaal
ten gevolge van een gebrekkige kwaliteit van de noodzakelijke basis-vastgoed-gegevens,
waardoor de daadwerkelijke inkomstenstroom een fractie van het te innen totaalbedrag
was. Guatemala-City heeft een hogere bron van inkomsten hard nodig om alle econo
mische en sociale problemen het hoofd te bieden.
In de gemeente bestaat een kadastrale organisatie die tot taak heeft het beheren van een
vastgoedgegevensbestand, het best te vergelijken met de bij nederlandse gemeenten
gevoerde woning-cartotheek. Deze gegevens zijn in principe bruikbaar, zijn echter niet
gebiedsdekkend voorhanden en hebben geen homogene kwaliteit. Opbouw, uitbreiding en
verbetering van de kwaliteit van deze informatiebronnen is dan ook strikt noodzakelijk.
Daarnaast moet ook het gemeentelijke apparaat als organisatie ingericht worden qua
mensen en middelen om deze nieuwe taak aan te kunnen. Dit is een van de meest
kritische succesfactoren; vaak moet geïnvesteerd worden in kennis, middelen, motivatie
en beloning van personeel.
Een alternatieve aanpak die gevolgd kan worden is de ozb-heffing in concessie uit te
geven aan een consortium van bedrijven en banken, die bereid zijn te investeren, de
heffing en inning te regelen en de gemeente een jaarlijkse afdracht te garanderen, een
methodiek die in Zuid-Amerika met succes wordt toegepast.
Een belangrijk onderdeel van een ozb-project is het zodanig inrichten van de wetgeving
dat inning binnen een redelijke termijn realistisch is.
Geodesie wereldwijd
178