aangegeven dat het uitgangspunt hierbij moet zijn dat tarieven voor verschillende
produkten op zijn minst de kosten dekken van arbeidstijd, afschrijving van instrumentari
um en materialen, gebruikt voor het tot stand komen van de betrokken produkten. Eerste
berekeningen hebben aangetoond dat de kosten voor het produceren van een (analoge)
topografische kaart 1:50.000 1,5 tot 2 maal de huidige prijs van zo'n blad bedragen.
Resultaten voor andere produkten zijn nog niet bekend.
Epiloog
Het is nog wat prematuur om nu al duidelijke conclusies te trekken wat betreft de
resultaten van LREP-II, maar er kan halverwege de totale duur van het project wel al wat
gezegd worden over de resultaten die tot nu toe bereikt zijn, de verdere verwachtingen en
problemen die zich voordoen.
Er is een begin gemaakt met het introduceren van automatisering, en in het bijzonder GIS
t.b.v. landgebruikskartering en ruimtelijke ordening, op provinciaal niveau. Dit zal de
betrokken overheden bewust maken van het belang van GIS als een efficiënt middel om
bij te dragen aan de ontwikkeling van Indonesië. Voor de instituten op centraal niveau
heeft LREP-n een bijdrage geleverd aan de versterking en continuering van de ontwikke
ling van een land resource informatiesysteem op nationaal niveau met relaties naar
provinciaal niveau.
Deze ontwikkeling bestaat niet alleen uit het versterken van de middelen voor het
vergaren en verwerken van geo-informatie, maar ook uit het beter toegankelijk en
uitwisselbaar maken van deze informatie middels een catalogus en een standaard uitwisse
lingsformaat. Verder is personeel opgeleid om met de nieuwe middelen om te gaan.
Samenvattend, gedurende de eerste helft van het project zijn de middelen (mens,
instrumentarium en instituut) gerealiseerd en versterkt en gedurende de tweede helft
zullen deze op een doelmatige manier moeten worden ingezet om een produkt af te
leveren, voornamelijk in de vorm van ruimtelijke ordeningsplannen op provinciaal (vgl.
kaartschaal 1:250.000) en semi-gedetailleerd (vergelijk kaartschaal 1:50.000) niveau.
Vooral voor de provincies is de verwachting dat tijdens de tweede helft een begin zal
worden gemaakt met het implementeren en toepassen van GIS. Er zullen echter meer tijd
en middelen nodig zijn om het systeem tot op een acceptabel niveau operationeel te
maken.
Er doet zich ook een aantal problemen voor die niet in het kader van één project, laat
staan het technisch georiënteerde LREP-II, kunnen worden opgelost. Net als andere
ontwikkelingslanden, heeft Indonesië een vrij log overheidsapparaat resulterend in een
bureaucratie die, zoals "ook elders in de wereld, de neiging heeft om traag, niet ant-
woordgevend, ondoelmatig, kostbaar en belemmerend te zijn"4. Dit heeft o.a. tot gevolg
dat goed opgeleid technisch personeel vaak doorstroomt naar hogere administratieve
Geodesie in het buitenland
4 Aldus de Indonesische Minister van Nationale Ontwikkelingsplanning; Jakarta Post, 23 januari 1995.
217