Koninklijke ster*
renwachl van
België
Miuchien ntvfctóft
Tabel 1. Internationale AGRS ontwikkelingen [de Jong e.a., 1994]
Puntsbepaling t.b.v. de deformatie-analyse
In de tijd herhaalde puntsbepaling van goed gedefinieerde teirestrische punten biedt,
zowel op mondiale, regionale als lokale schaal, de mogelijkheid van bepaling en analyse
van vormveranderingen en dus deformaties, zowel horizontaal als verticaal. Het in
december 1991 geëindigde NASA's Crustal Dynamics Project is hier op mondiale schaal
een mooi voorbeeld van. Op basis van VLBI, SLR en later GPS, heeft dit internationale
project op belangrijke wijze bijgedragen aan onze kennis en begrip van: (1) het mondiale
bewegingsveld van tectonische platen; (2) de relatie tussen enerzijds veranderingen in de
aardrotatie en anderzijds de platentectoniek en aardbevingen; en (3) de interne deformaties
van lithosferische platen [Bosworth e.a., 1993].
Ook in verschillende geofysisch interessante regio's in de wereld vindt herhaalde
puntsbepaling plaats ten behoeve van de vastlegging van deformaties. Twee voorbeelden
zijn: (1) het oostelijke deel van het Middellandse Zee-gebied, waar in het kader van het
Wegener-Medlas project sinds 1985 op basis van SLR en later GPS, de relatieve
bewegingen van de Eurazische-, Afrikaanse- en Arabische platen worden waargenomen;
en (2) zuidelijk Californië, waar sinds 1990 een AGRS, het 'California Permanent GPS
and Geodetic Array', is geïnstalleerd [Bock, 1995]. En dichter bij huis, kennen we in ons
eigen land de bepaling van de bodemdaling in de provincie Groningen. Sinds het begin
van de aardgaswinning in Groningen zijn de mogelijke verzakkingen als gevolg daarvan
regelmatig gecontroleerd op basis van herhaalde nauwkeurigheidswateipassingen [de Heus
Geodesie wereldwijd
T jnH
Initiatief
Omvang
Toepassingen
Beschikbaarheid
Real-time
Off-line
België
Nationaal Geogra
fisch Ttutitiinf/
Nationaal
(4 ref. stations)
Landmeetkunde
Defonna&eznetmgcn
umnB
Waarnemingen
Waarnemingen
Cuudt
Canada Centre for
Surveying/
Geological Survey
of Canada
Nationaal
(5 ref. stations)/
Regionaal
Navigatie
Baanbepaling (IGS/
Regionaal)
Correcties
Waarnemingen
Waarnemingen/
Baangegevens
Duitsland
Deutsche Agtntur
für Raumfahitan-
gdegenheiten
(DARA)
Nationaal
Kartering
Navigatie
Waarnemingen
Waarnemingen
Correcties
Waarneming ca
Noorwegen
Statens Kartvcrfc
Nationaal
(11 ref. stations)
T iwW».
Navigatie
Correcties
Waarnemingen 1
Zweden
Lantznaleriverket
Nationaal
(20 ref. stations)
T
Defonnatianetingen
Navigatie
Correcties
Waarnemingen
Waarnemingen
Waarnemingen
22