Koninklijke ster* renwachl van België Miuchien ntvfctóft Tabel 1. Internationale AGRS ontwikkelingen [de Jong e.a., 1994] Puntsbepaling t.b.v. de deformatie-analyse In de tijd herhaalde puntsbepaling van goed gedefinieerde teirestrische punten biedt, zowel op mondiale, regionale als lokale schaal, de mogelijkheid van bepaling en analyse van vormveranderingen en dus deformaties, zowel horizontaal als verticaal. Het in december 1991 geëindigde NASA's Crustal Dynamics Project is hier op mondiale schaal een mooi voorbeeld van. Op basis van VLBI, SLR en later GPS, heeft dit internationale project op belangrijke wijze bijgedragen aan onze kennis en begrip van: (1) het mondiale bewegingsveld van tectonische platen; (2) de relatie tussen enerzijds veranderingen in de aardrotatie en anderzijds de platentectoniek en aardbevingen; en (3) de interne deformaties van lithosferische platen [Bosworth e.a., 1993]. Ook in verschillende geofysisch interessante regio's in de wereld vindt herhaalde puntsbepaling plaats ten behoeve van de vastlegging van deformaties. Twee voorbeelden zijn: (1) het oostelijke deel van het Middellandse Zee-gebied, waar in het kader van het Wegener-Medlas project sinds 1985 op basis van SLR en later GPS, de relatieve bewegingen van de Eurazische-, Afrikaanse- en Arabische platen worden waargenomen; en (2) zuidelijk Californië, waar sinds 1990 een AGRS, het 'California Permanent GPS and Geodetic Array', is geïnstalleerd [Bock, 1995]. En dichter bij huis, kennen we in ons eigen land de bepaling van de bodemdaling in de provincie Groningen. Sinds het begin van de aardgaswinning in Groningen zijn de mogelijke verzakkingen als gevolg daarvan regelmatig gecontroleerd op basis van herhaalde nauwkeurigheidswateipassingen [de Heus Geodesie wereldwijd T jnH Initiatief Omvang Toepassingen Beschikbaarheid Real-time Off-line België Nationaal Geogra fisch Ttutitiinf/ Nationaal (4 ref. stations) Landmeetkunde Defonna&eznetmgcn umnB Waarnemingen Waarnemingen Cuudt Canada Centre for Surveying/ Geological Survey of Canada Nationaal (5 ref. stations)/ Regionaal Navigatie Baanbepaling (IGS/ Regionaal) Correcties Waarnemingen Waarnemingen/ Baangegevens Duitsland Deutsche Agtntur für Raumfahitan- gdegenheiten (DARA) Nationaal Kartering Navigatie Waarnemingen Waarnemingen Correcties Waarneming ca Noorwegen Statens Kartvcrfc Nationaal (11 ref. stations) T iwW». Navigatie Correcties Waarnemingen 1 Zweden Lantznaleriverket Nationaal (20 ref. stations) T Defonnatianetingen Navigatie Correcties Waarnemingen Waarnemingen Waarnemingen 22

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1995 | | pagina 45