RECHT OP VASTGOEDINFORMATIE
prof.mr. J. de Jong en irM. Rietdijk
Inleiding
Netwerken om gegevens uit te wisselen lijken vandaag de dag de gewoonste zaak van de
wereld. Wie een bericht wil sturen aan een collega aan de Harvard-University pakt niet
langer pen en papier, maar neemt het toetsenbord en de muis ter hand en verstuurt een e-
mailtje. Het gemak dient de mens: een minuut later heeft uw collega het bericht. Dat gaat
een stuk sneller dan een brief, die minimaal een week onderweg is. Ook van de koppeling
van gegevensbestanden kijkt niemand meer op. De koppeling van de bestanden van de
Sociale Dienst aan die van de Belastingdienst is hiervan een voorbeeld. Ook de gegevens
van de studiefinanciering worden door middel van een koppeling van bestanden gecontro
leerd.
Al deze ontwikkelingen hebben ook hun keerzijde. Zo komt de privacy door de technolo
gische ontwikkelingen onder grote druk te staan. In zijn oratie haalt Kuitenbrouwer1 de
toekomstfantasie van een aantal computerspecialisten uit Zweden aan. Deze toekomstfan
tasie gaat ongeveer als volgt:
Maar niet alleen de privacybescherming heeft door de technologische ontwikkelingen een
nieuwe dimensie gekregen. Een producent van een gegevensbestand heeft meestal grote
investeringen moeten doen om dit bestand op te zetten en bij te houden, en zal ook graag
zijn inspanningen beschermd willen zien. Voor het computertijdperk kon zo'n bescher
ming vrij eenvoudig worden vormgegeven met behulp van het auteursrecht. Het is echter
nog maar de vraag of het auteursrecht in het digitale tijdperk nog wel soelaas biedt. Of
zoals Dommering het zegt: "Het auteursrecht spoelt weg door het elektronisch vergiet"2.
Technische ontwikkelingen
Boekhouder Andersson tankt op de snelweg naar Stockholm en betaalt natuurlijk elektronisch. Ping,
zegt de computer: in het bestand van zijn bedrijf staat hij genoteerd voor een cursus in Malmö.
Andersson neemt in Stockholm een tweepersoonskamer in het Opera Hotel met een diner voor twee.
In het systeem van onderling verbonden computers gaat een lampje branden: mevrouw Andersson is
zojuist ter observatie opgenomen in het ziekenhuis van haar woonplaats. Nog zo'n signaal:
boekhouder Andersson koopt een dure zijden blouse, maat 36. Ping, zegt de computer: de maat van
mevrouw Andersson is 38. U begrijpt het al: na nog een paar van deze rondjes deelt de computer
mee dat de kans 99,9% is dat boekhouder Andersson er een vriendinnetje op na houdt.
F. Kuitenbrouwer - Wanneer computers koppelen, 1991
E.J. Dommering - Het auteursrecht spoelt weg door het elektronisch vergiet, Computer
recht, 1994
31
