Helaas kon de ART geen commercieel succes worden omdat de prioriteiten van het
bedrijf toen bij de ontwikkeling van militaire en medische apparatuur lagen.
Horizon Camera
In die tijd, het midden van de jaren zeventig, dachten wij al aan oplossingen voor detail
meting die efficiënter zijn dan de elektronische tachymetrie. Als uitgangspunt daarvoor
werd het in 1956 door "De Oude Delft" ontwikkelde Horizon Camera (HOCA) gebruikt.
De HOCA is een camera met een horizontaal gezichtsveld van 355° en een verticaal
gezichtsveld van 15°. De mogelijkheden van dit instrument waren al eens eerder door
geodeten onderzocht. Zij kwamen tot de conclusie dat de HOCA niet bruikbaar was, maar
men had de oplossing in de verkeerde richting gezocht. Het fotograferen van bakens die
waren opgesteld op de te meten detailpunten bleek een verkeerde benadering te zijn. Onze
oplossing om detailpunten vanuit twee of drie opeenvolgende standplaatsen te fotograferen
en de coördinaten te berekenen met behulp van voorwaartse insnijding bleek dan ook het
ei van Columbus te zijn. Net als bij de luchtfotogrammetrie behoeven de coördinaten van
de opeenvolgende opnameposities niet bekend te zijn, maar loopt de vereffening van de
meting via de opgemeten detailpunten. Iedere opname leverde een film op met daarop
afgebeeld de situatie rondom het opnamestandpunt. Op de Faculteit werd een automati
sche hoekmeter (HOME) ontwikkeld waarop de detailpunten op de films werden aange
meten en automatisch geregistreerd. Het functioneel ontwerp van HOCA plus HOME gaf
een aardig inzicht in de richting waarin de terrestrische fotogrammetrische detailmeting
zich zou moeten ontwikkelen.
Movie Map
In dezelfde tijd kwam men bij het Amerikaanse leger tot de conclusie dat de omzetting
van militaire stafkaarten naar computerbestanden geen significante verbetering opleverde,
omdat diezelfde kaarten twee-dimensionaal werden afgebeeld op beeldschermen. De
computers werden gebruikt als elektronisch papier. Men wilde de mogelijkheden van de
automatisering benutten door het introduceren van drie-dimensionale beelden. Met behulp
van Movie Map kon men als het ware op het beeldscherm door een drie-dimensionale
stad rijden of daar met een helikopter overheen vliegen. De gegevensinwinning was iets
ingewikkelder dan bij het HOCA-project, omdat bij Movie Map de opname met filmca
mera's werden gemaakt vanaf het dak van een rijdende auto. Besloten werd om de sterke
punten van het HOCA-project en van Movie Map te combineren in een nieuw project
FRANK.
FRANK
FRANK is een acroniem voor Fotografische Registratie van topografie ten behoeve van
ANaloge beeldpresentatie en Kaartvervaardiging. De bedoeling was dus om met het
systeem kaarten te produceren, maar ook foto's die gebruikt konden worden als een soort
Movie Map. Hoewel het opnamesysteem van het HOCA-project verreweg te prefereren
was boven het Movie Map systeem bleek al gauw dat de horizon camera teveel beperkin
gen had. Vooral het verticale gezichtsveld van slechts 15° was te klein. Het FRANK-
systeem komt gedeeltelijk in de plaats van tachymetrie, waardoor punten op de grond
zichtbaar moeten zijn en in de plaats van fotogrammetrie waardoor punten op de dakran
den van gebouwen zichtbaar moeten zijn. Naast een groot horizontaal gezichtsveld van
360° was ook een groot verticaal gezichtsveld noodzakelijk.
Geodesie wereldwijd
60