die direct een digitaal beeld kunnen opnemen, zijn nog niet op de markt. Voor het
opnemen van digitale beelden met een resolutie, zoals we die van analoge opnamen
kennen, zouden zeer grote CCD-chips nodig zijn. Het fabriceren daarvan blijkt echter
zeer moeilijk te zijn2. Dit betekent dat we voor het inwinnen van digitale luchtfoto's
voorlopig op klassieke luchtcamera's aangewezen zullen blijven en scanners moeten
gebruiken om de analoge foto's te digitaliseren.
Wat de verwerking van de digitale luchtfoto's aangaat zijn er in de afgelopen jaren al wel
opmerkelijke ontwikkelingen geweest. Deze worden gekenmerkt door twee soorten
operaties op digitale beelden, te weten: geometrische (en radiometrische) transformaties
en image matching.
Geometrische transformaties komen we onder andere tegen bij ontschrankingen en
orthofoto's. Het geometrisch transformeren van een digitaal beeld is bijzonder eenvoudig.
Men hoeft alleen maar de wiskundige relaties tussen de verschillende coördinatenstelsels
te specificeren om uit gedigitaliseerde foto's de gewenste digitale ontschrankte beelden of
orthobeelden te kunnen berekenen. Vrijwel alle softwarepakketten voor digitale fotogram-
metrie bevatten tegenwoordig al modules voor deze geometrische transformaties. Deze
worden veelal gecombineerd met radiometrische transformaties om het contrast van het
eindprodukt te optimaliseren en om de helderheidsverschillen tussen verschillende foto's
in een fotomozaïek weg te werken.
Matching methoden hebben wellicht een nog grotere invloed op de ontwikkeling van de
digitale fotogrammetrie. Matching methoden zijn methoden waarmee automatisch de
corresponderende punten in overlappende beelden opgespoord kunnen worden. Het
identificeren van deze corresponderende punten is een essentieel onderdeel van verschil
lende fotogrammetrische procedures, zoals de relatieve oriëntering, de aërotriangulatie en
de meting van digitale hoogtemodellen.
De ontwikkeling van de matching methoden heeft zich tot nu toe vooral gericht op de
automatische meting van digitale hoogtemodellen, kortweg DHM's. Voor deze automati
sche DHM-meting is inmiddels al een groot aantal commerciële softwarepakketten
verkrijgbaar. De DHM-meting blijkt vooral in landelijke gebieden zonder bebossing goed
te functioneren. Beboste of bebouwde gebieden leveren echter nog problemen.
De kenmerken van de DHM-meting door een operateur en de automatische DHM-meting
tonen een aantal interessante verschillen. Een operateur gaat intelligent te werk en
probeert de vorm van het terrein met zo weinig mogelijk metingen zo goed mogelijk te
beschrijven. Hiertoe meet hij een vrij grof raster van hoogtepunten en vult deze aan met
metingen langs lijnen waar de helling van het landschap plotseling verandert. Dit zijn de
75
Technische ontwikkelingen
2 De grootste CCD-chip, die momenteel verkrijgbaar is, heeft 4000 bij 4000 sensorelementen. Bij de
fabricage hiervan blijkt 90-95% van de chips ondeugdelijk: te veel sensorelementen zijn defect. De kosten
van de goede chips zijn dan ook zeer hoog: $100.000,-. Behalve deze hoge kosten staat ook de geringe
resolutie van de CCD-chip de ontwikkeling van de CCD-luchtcamera nog in de weg. De conventionele
luchtcamera's met film hebben namelijk een 5 tot 10 keer zo hoge resolutie.
