Lustrumboek "The 5th Element"
Al deze ontwikkelingen hebben hun neerslag op de inrichtingsvraagstukken in
het landelijk aebied. Nadat de ontwikkelingen zijn vertaald in ruimtelijke plannen,
waarin na afweging van belangen de bestemming wordt vastgelegd, komt de
vraag naar boven of de beschikkingsmacht over de grond bij de juiste
(rechts)persoon ligt - kan hij de bestemming realiseren? - en zo niet, hoe de
beschikking over de grond dan verkregen kan worden, zo dat de met de
bestemming samenhangende inrichting gerealiseerd kan worden. De geodeet
houdt zich met deze zogenoemde bescnikkingsplanologie bezig. Daarbij kijkt hij
naar de toereikendheid van het instrumentarium en maakt plannen op basis
waarvan dit instrumentarium kan worden ingezet. Binnen de sectie Geo-informatie
en Grondbeleid wordt het instrumentarium geanalyseerd en verder ontwikkeld.
Ontwikkelingen in het rijksbeleid
In het landbouwbeleid is een kentering merkbaar. Na jaren van productie voor
de internationale markt, is er in de nota's die het Ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij laat verschijnen, steeds meer sprake van een tweedeling
van de agrarische markt waarbij de keuze gemaakt moet worden tussen enerzijds
de productie voor de wereldmarkt en anderzijds productie voor de eigen omgeving.
Dit is zowel terug te vinden in de LNV-beleidsnota Kracht en Kwaliteit, als in de
VROM-voorstudie voor de Vijfde Nota "Visie Landelijk Gebied".
Productie voor de wereldmarkt houdt een verdergaande specialisatie en
schaalvergroting in. Hierbij rijst de vraag wanneer we tegen de grenzen aanlopen
van de maat van het Nederlandse cultuurlandschap en we verdere
schaalvergroting maatschappelijk onacceptabel vinden. Daarnaast speelt ook
de steeds verder gaande terugdringing van het mestoverschot.
Productie voor de eigen omgeving houdt een verbreding van activiteiten in. Deze
productie hoeft immers niet alleen voedselproductie te zijn, maar kan ook
natuurproductie inhouden, recreatie, educatie, enzovoort. Steeds vaker duiken
streekeigen producten op die op de lokale markt worden afgezet. In dit verband
wordt de term "stadslandbouw" gebruikt.
Centraal in het rijksbeleid voor het landelijk gebied staat nog steeds de realisering
van de Ecologische Hoofdstructuur. Hoewel in de afgelopen vijf jaar aanzienlijk
aan deze EHS is gewerkt, wijst de Natuurbalans '99 uit dat de uitvoering vertraging
oploopt. Belangrijkste oorzaak hiervan zijn de stijgende grondprijzen, waardoor
Thema stad-land
In april 1999 is er een POLIS-expertmeeting gehouden over de
mogelijkheden van het landinrichtingsinstrumentarium voor de inrichting
van stadsrandgebieden. Naar aanleiding hiervan hebben de inleiders ook
een artikel geschreven in het tijdschrift Geodesia. In de zomer van 1 999 is
er een promotieonderzoek gestart naar de vraag of, en zo ja in hoeverre,
het instrument herverkaveling een bijdrage kan leveren aan de inrichting
van de stadsrandzone. Daarbij wordt een vergelijk gemaakt tussen het
instrument herverkaveling en mogelijke andere instrumenten en wordt
gekeken naar de mogelijkheden van synergie tussen land- en
stadsinrichtingsinstrumenten. Het is onder meer de doelstelling van het
onderzoek om te komen tot verbetering van het herverkavelingsinstrument,
toegesneden op de verbreding naar het stad-land thema, zoals de herijking
landinrichting aat voorstaat.
de EHS duurder wordt dan begroot. Er wordt daarom gestudeerd op wijzigingen
van de instrumentatie van het grondbeleid om de EHS realiseerbaar te houden.
De Raad voor het Landelijk gebied heeft daartoe een breed scala aan
mogelijkheden geschetst. Daarnaast is de wea ingeslagen van particulier
natuurbeheer, waarbij verwerving van grond voorde Ecologische Hoofdstructuur
170
