Karma-vl: toepassing van Virtual Reality bij 3D-GIS
Kenmerken Virtual Reality
Vuur
ir. E. Verbree1, ir. G.J.M. van Maren2, ir. H.M.L. Germs3
Inleiding
De sectie GIS-technologie is tussen 1 997 en 1 999 actief betrokken geweest bij
het ontwerp en implementatie van het 3D-GIS&VR Systeem Karma-vl. Dit systeem
is ontwikkeld in het kader van het LWI (Land, Water, Milieu en Informatietechnolgie)
programma. Het LWI richt zich op de verbetering en ondersteuning van
besluitvormingsprocessen. Binnen het LWI-netwerk zijn tal van projecten uitgevoerd
en producten ontwikkeld om de planontwikkeling en besluitvorming van grote
infrastructurele projecten te ondersteunen. Computer Aided Design (CAD) en
r sternen (GIS) in alle mogelijke verschijningsvormen
Voor ruimtelijke analyses, zoals de afweging tussen verschillende tracé-varianten
van de HSL, is een twee-dimensionale representatie van de werkelijkheid (plat-
land) veelal voldoende. Het is echter voor de ontwerpers, de besluitvormers en
de direct betrokkenen lastig tot onmogelijk een echt goed inzicht te krijaen in de
nieuw te creëren situatie als hiervoor alleen de direct uit het CAD en GIS afkomstige
kaarten worden gebruikt. Een driedimensionale presentatie in de vorm van "artists
impressions", "flight throughs" of d.m.v. "Virtual Reality" kan wonderen verrichten
voor het verkrijgen van het benodigde draagvlak. Het innovatieve van het project
3D-GIS&VR is dat het deze "praktische" wensen allemaal waar maakt en wel
vanuit één "technisch" systeem - Karma-vl - met een directe aansluiting op de
bestaande werkwijze.
Virtual Reality wordt daarbij niet alleen ingezet als mooie kijkdoos, maar juist als
een ontwerp-gereedschap waarmee tevens realistische visualisaties van het
ontwerp gemaakt kunnen worden. Interactie met de ruimtelijke informatie is wel
noodzakelijk. VR dient dan als een, bijna per definitie, puur visuele interface op
een specifiek daartoe uitgerust 3D-GIS.
In dit artikel worden de mogelijkheden van een koppeling van VR aan 3D-GIS
afgezet tegen de praktische toepasbaarheid van een dergelijk systeem binnen
het infrastructurele planproces. Daarnaast zal een kleine terugblik worden gegeven
op een speciale uitvoering van Karma-vl: "Zicht op Delft". Deze applicatie heeft
als pilot project een grote rol gespeeld bij de ontwikkeling van Karma-vl en is
onder andere operationeel ingezet bij de viering van het vijftig jaar bestaan van
de opleiding Geodesie.
Een ideaal Virtual Reality Systeem kan de gebruiker de indruk geven in een andere
omgeving aanwezig te zijn. Allereerst is daarvoor noodzakelijk dat de ruimte
zoveel mogelijk gevuld is met een realistische weergave van een model van het
studiegebied. Bij infrastructurele werken is dat vaak een combinatie van de
bestaande werkelijkheid met de toekomstige situatie.
1 Edward Verbree is verbonden aan de sectie GIS-technoloigie, Faculteit Civiele Techniek
en Geowetenschappen, Technische Universiteit Delft
2 Gert van Maren is werkzaam bij de divisie Asset Forestry Limited van Asset Information Systems,
Aukland, New Zealand.
3 Rick Germs is verbonden aan de Faculteit Informatietechnologie en Systemen, Technische
Universiteit Delft
187
