ffe' Tg"
DfcSj
Views op het infrastructureel planproces
Vuur
is dan ook af te raden.
Manipulatie en analyse
Typische GIS-bewerkingen als manipulatie van de in de wereld aanwezige ob|ecten
en het doen van analyses of het uitvoeren van modellen in deze wereld zi|n nog
complexer van aard dan selectie en bevraging. Daarbij moet bedacht worden
dat bijvoorbeeld geluidsoverlast, beperkt doorzicht of andere verstoringen in
GIS bijna noodgedwongen in getalswaarden worden uitgedrukt, terwi|l een indruk
of een beleving veel meerzegt. Een VR-systeem kan juist deze kwalitatieve analyse
ondersteunen; vijftien minuten rondlopen in, en gericht bevragen van, een
schijnwereld kan veel bijdragen aan een besluitvormingsproces. Van een
eindgebruiker mag niet verwacht worden dat deze direct in deze wereld een
veelal rekenintensief en van veel parameters voorzien proces aanstuurt en regelt.
Een bepaalde subset van deze analyse moet echter wel in de vorm van een
aantal scenario's of varianten vanuit het GIS/VR-systeem door een aantal
betekenisvolle controls aan de gebruiker worden aangeboden.
Een qekoppeld GIS/VR-systeem is pas toepasbaar als beslissingondersteunend
systeem binnen een organisatie als het gehele proces van data-exploratie,
bewerkingen en manipulaties op basis van de data (analyse) en presentatie kan
worden doorlopen. Juist om binnen één organisatie op meerdere denk-, werk
en handelingsniveaus van een gecombineerd GIS/VR-systeem te kunnen profiteren,
moet er goed onderscheid worden gemaakt tussen de diverse tasen^ in het
planontwikkelingsproces. Hiervoor is een concept van gekoppelde views
ontwikkeld In iedere view wordt een specifieke vorm van functionaliteit
aangeboden, waarvan de resultaten worden doorgegeven aan de andere views.
Dat wil zeggen dat als binnen één van de view een object wordt verplaatst ot
verwijderd, deze actie ook wordt uitgevoerd in de andere views. De views sluiten
nauw aan bij het infrastructurele proces, welke van globale kaart (plan-view), via
ontwerp (model-view) naar voorlichting (world-view) verloopt (zie tiguur Z).
o m 9 P M W D
S èddcn'» bete
O f P M W D
tO' Sf P M W D
iiiiJr m
Fot H«ip. press Fl
For Help. press Ft
F «Hete p»ec sF1
a) Pion view
b) Model view
World view
Figuur 2: Centrum Auckland (Nieuw Zeeland). De stip inde Plan View beneden)
representeert de positie van de gebruiker in de Model View en de World View.
In de plan-view wordt de geografische informatie binnen een conventionele 2D-
kaart qetoond. Deze wijze van presentatie is het meest efficiënt op een monitor
met windows en muis interactie. In de model-view wordt de hoogte-component
al belangrijker door op een geschematiseerd oppervlak van het maaiveld de
afzonderlijke componenten van het ontwerp te plaatsen en in schaal en oriëntatie