Systeem Karma-vl Lustrumboek "The 5th Element" vast te leggen. Ook hier wordt gekozen voor een kartografische visualisatie, waarin de gebruiker vanuit een "helikopter-perspectief" de wereld bekijkt. Een "virtual workbench" is het geëigende systeem voor deze view, maar ook hier kan een eenvoudige monitor dienst doen. De world-view is volledig 3D en vooral bedoeld als finale presentatie voor de besluitvorming. De gebruiker kan door de wereld heen stappen en de objecten worden zo realistisch als mogelijk getoond. In elk van deze views is de GIS -functionaliteit en daarmee de visuele interactie afgestemd op het doel; het op een goede en inzichtelijke wijze gelijktijdig ontwerpen en presenteren van een groot infrastructureel project. Karma-vl is een Virtual Reality Interface op één centrale ruimtelijke database. Het geheel maakt het mogelijk om binnen een VR omgeving GIS- en CAD-data op te vragen, te visualiseren en te manipuleren volgens het multi-view (plan-, moael- en world-view) concept. Karma-vl support de gehele range aan Virtual Reality systemen, van eenvoudige PC, via Workbench tot aan CAVE, en dit zowel in mono als stereo projectie. Als centrale database server is gekozen voor Oracle met daarboven de Spatial Database Engine (SDE) van ESRI. Karma-vl is te beschouwen als een VR-cliënt op deze server. Door deze aanpak is het mogelijk ook andere GIS-cliënts, zoals ArcView of Arc Info, in te zetten. De inzet van Karma- vl in een bestaande GIS-werkomgeving wordt zo vergemakkelijkt. Het bijzondere aan Karma-vl is dat de gebruiker de mogelijkheid wordt geboden te werken met meerdere representaties van hetzelfde GIS-object. Zo wordt in de plan-view een huis-object afgebeeld als een simpel 2D-polygon, maar wordt ditzelfde object in de model-view aan de hand van zijn hoogte-attribuut 'uitgetrokken' tot een simpel 3D-polygon. In de world-view wordt ook deze representie getoond, behalve als er een gedetailleerd 3D model (eventueel voorzien van texturen) van het object beschikbaar is. De abstracte 3D-polygon wordt dan in de world-view vervangen door dit realistische 3D-model. Functionaliteit Het gaat hier te ver om de gehele lijst van beschikbare functies op te sommen, maar het is belangrijk te benadrukken dat Karma-vl als een cliënt-server applicatie is opgezet. Dat wil zeggen dat de cliënt bepaalde handelingen kan uitvoeren die na een "commit" binnen de GIS-database worden vastgelegd, waarna ook andere normale GIS-cliënts van deze nieuwe situatie gebruik kunnen maken. Een mooi voorbeeld daarvan is het "fijn-positioneren" van bepaalde objecten in de world- view. Het kan voor een aanwonende van een nieuw te bouwen infrastructureel object nogal veel uitmaken of het uizicht op een kenmerkend gebouw wordt geblokkeerd. Als het nu voor deze betrokkene mogelijk wordt gemaakt om in een VR-omgeving de nieuwe situatie te aanschouwen en invloed uit te kunnen oefenen op bepaalde ontwikkelingen (bijvoorbeeld de hoogte en materiaal van een geluiasmuur), dan kan dit kenmerkende gebouw voor hem toch zichtbaar blijven. Karma-vl biedt dus vooral die functies en kwalitatieve analyses die niet binnen een gewoon 2D-GIS voorhanden zijn. Daarnaast worden 2D-GIS functies aangeboden die binnen een 3D-omgeving op een andere manier zijn te interpreteren. Zie hiervoor figuren 3a (identificatie), 3b (2D-buffering gevisualiseerd in een 3D-omgeving) en 3c (3D-afstandsmeting). 192

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 2000 | | pagina 202