Lustrumboek "The 5th Element"
de laatste jaren krachtig ondersteund door IT-hulpmiddelen, nieuwe lijnen uit te
zetten voor een blijvende toegevoegde waarde van ondersteuner in de
landinrichting.
Rollen Kadaster
Waar landinrichting grofweg uiteen valt in enerzijds (her)inrichting van het landelijk
gebied via de uitvoering van maatregelen en voorzieningen en anderzijds
herverkaveling van gronden, wordt de herverkaveling praktisch geheel door het
Kadaster ondersteund. De ondersteuning van een landinrichtingscommissie
manifesteert zich hoofdzakelijk in twee rollen: die van onafhankelijk adviseur van
de commissie en die van uitvoerder namens de commissie in het proces van
herverkaveling.
In de rol van onafhankelijk adviseur kan onder andere worden beoordeeld wat
de consequenties van beleidsmatige keuzes of alternatieven zijn op het vlak van
de herverkaveling. In bijvoorbeeld de voorbereidingsfase van een
landinrichtingsproject worden reeds op hoofdlijnen een aantal keuzes vastgelegd
waarbij een deel van de ruimte - toedelingsruimte in het denken van een
landinrichter - al voor bepaalde functies wordt vastgelegd. Vaak is de begrenzing
van die vast te leggen ruimten nog voldoende flexibel waardoor het voor een
landinrichtingscommissie mogelijk is om, rekening houdend met de vele
verschillende belangen, naar compromissen te zoeken. In deze fase van
planvorming kan de adviserende rol bij uitstek worden vervuld. Ideeën over
uitbreiding van deze rol worden hierna uitgebreider uiteen gezet.
De rol van uitvoerder namens de commissie in het proces van herverkavelen is
de bekendste en ook verreweg de omvangrijkste rol (gemeten in de arbeidsinzet).
De bekende procedures uit de Landinrichtingswet, en daarmee verwante wetten,
vragen tot nu toe min of meer om een "standaard-inzet'' van het Kadaster. Op
basis van de bij het Kadaster aanwezige eigendomsgegevens wordt in elk
andinrichtingsproject een vastgoedsysteem opgebouwd, dat gedurende de
levensduur van het project wordt bijgehouden om de wettelijke procedures te
ondersteunen.
De kern van de werkzaamheden in de wettelijke herverkaveling is gelegen in het
ontwerpen van het plan van toedeling en in de bezwarenbehandeling nadat het
plan van toedeling ter inzage heeft gelegen. Vooralle overige "producten" in de
wettelijke herverkaveling wordt eveneens het Kadaster ingeschakeld: de zorg
vooreen stemmingsadministratie, pachtregistratie, de lijst van rechthebbendenden
en het register met uitkomsten van de eerste schatting, de wenszitting, de akte
van toedeling en de lijst der geldelijke regelingen.
Rondom het ontwerpen van het plan van toedeling wordt veel zorg besteed aan
de rechtszekerheid. Ook in de jaren voorafgaande aan en na het plan van
toedeling is de borging van de rechtszekerheid een van de voornaamste
jjC^^un^en 'n kadastrale werkzaamheden. Vanwege de organisatorische
inbedding van de directie Landinrichting binnen het Kadaster en de vakkennis bij
de medewerkers is dit een aandachtspunt dat soms, omdat het zo vanzelfsprekend
geregeld lijkt, gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. De opdrachtgevers van
het Kadaster zijn zich er veelal nauwelijks van bewust wat er, gelet op de dynamiek
in het rechtsverkeer, voor nodig is (kennis en hulpmiddelen) om in een gebied
van enkele duizenden hectares, waarin gedurende enkele jaren sprake is van
onzekerheid wat betreft de locatie van rechten op gronden, toch te zorgen voor
een sluitende boekhouding van inbreng- en toedelingsrechten. Toch is dit een
aspect dat in alle toekomstige werkwijzen voor het tot stand brengen van
grondruilingen de nodige aandacht verdient.
24
