Lustrumboek 'The 5th Element"
Planvorming
Binnen beide concentratiegebieden worden een aantal reconstructieplannen
vastgesteld. Zo n plan geldt voor maximaal 1 2 jaar, en moet minstens iedere 4 jaar
geactualiseerd worden. Gedeputeerde staten moeten het ontwerpplan binnen 9
maanden na inwerkingtreding van de wet vaststellen. Het uiteindelijke plan wordt
door Provinciale staten vastgesteld, maar behoeft daarna nog de goedkeuring van
A?DrT]wTS von.^Y en Volkhuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
(VROM). Beroep in één instantie is voorzien bij de Raad van State. Het plan moet de
veelheid aan beleidsdoelen vertalen in een gebiedsgericht plan - in delen van de
concentratiegebieden (in ontwerp) al voorhanden - met daarbij een aanduiding
van de te treffen maatregelen en voorzieningen, de kosten, de te venverven gronden
en de te onteigenen zaken. In het reconstructieplan kan worden bepaald dat het
plan kan worden uitgewerkt. Wanneer herverkaveling wordt toegepast is deze
uitwerking verplicht. Het plan kan ook gewijzigd worden.
Het reconstructieplan werkt ruimtelijk in hoge mate direct door (in streek- en
bestemmingsplannen), maar doet dit niet echt op milieugebied. Zo zullen altijd één
of meer milieueffectrapportages (MER's) doorlopen moeten worden. Ook zijn
bepaalde vergunningen niet nodig, en voor zover vergunning wel nodig zijn, geldt
een gecoördineerde behandeling van de aanvragen.
Een bijzonderheid in het wetsvoorstel betreft het gebruiksverbod. Provinciale staten
krijgen de bevoegdheid, ten aanzien van daartoe in het reconstructieplan aangewezen
gebieden bij provinciale verordening, het gebruik van opstallen voor bepaalde
doeleinden te verbieden of aan regels te binden. Hiervan kan onder voorwaarden
ontheffing worden verleend en is er een planschaderegeling van toepassing. Dit is
een vergaande bevoegdheid waarvan ook de regering erkent dat zij net zo ingrijpend
kan zijn als herverkaveling of onteigening (MvT, blz. 65), maar die toch acceptabel
wordt geacht. De signalen uit de provincies geven aan dat dit gebruiksverbod vooral
gebruikt zal gaan worden om zorg te dragen dat eenmaal (via andere instrumenten)
varkensvrij gemaakte gebieden ook varkensvrij blijven, nu bestemmingsplannen
daarin niet mogen voorzien.
Herverkaveling
De herverkaveling zal zich conform het wetsvoorstel (en de huidige praktijk) beperken
tot de grond. De regering stelt: "Gedwongen ruil van gebouwen is een weg die wij
niet inslaan (MvT p. 39). Voor het overige wordt de herverkaveling in hoofdlijnen
geregeld zoals in de herijkingsvoorstellen voorgesteld, hoewel er op een aantal
punten ook van wordt afgeweken.
in tegenstelling tot de huidige praktijk, wordt voorgesteld om de toedeling aan de
hand van de oppervlakte te laten plaatsvinden. De toedeling kan ten opzicnt van de
inbreng afwijken vanwege de algemene korting (maximaal 5%) en de individuele
onder- en overbedeling (ook maximaal 5%).
Verreweg de grootste veranderingen vinden plaats bij de procedurestappen van de
herverkaveling. Conform de herijkingsvoorstellen wordt in één keer een toedelingsplan
gemaakt, waarin de huidige lijst van rechthebbenden, het plan van toedeling en de
lijst der geldelijke regelingen samenkomen. De eerdere plannen om dit plan te
beperken tot uitsluitend de daadwerkelijk geruilde grond, is door kritiek van het
Kadaster en de afdeling Geodesie aangepast tot een meer werkbare oplossing. De
voorgestelde rechtsgang bij het ruilplan wijkt sterk af van de huidige werkwijze bij de
verschillende procedurestappen en van de herijkingsvoorstellen uit maart
1 998.Voorgesteld wordt om te komen tot een volledig administratieve procedure.
In deze voorstellen bereiden formeel Gedeputeerde Staten het plan voor volgens
de vereenvoudigde voorbereidingsprocedure uit de Algemene wet bestuursrecht
(GS mogen dit aan een commissie uitbesteden). GS leggen een ontwerp ter inzage,
waartegen men zienswijzen naar voren kan brengen. Die zienswijzen nemen GS
mee bij het nemen van het definitieve besluit, maar het wetsvoorstel stelt dat ze
daarbij eerst moeten proberen met alle betrokkenen tot overeenstemming te komen.
32
