Lustrumboek "The 5th Element"
Figuur 1Het verloop von hoogteverschillen (in meter op de y-os) in tijd (jaren op x-as).
6D0252 is een voorbeeld van een peilmerk dat zich afwijkend gedraagt ten
opzichte van de omgeving en waar geen historie van voorhanden is. Het
hoogteverschil 6D0252-6D0251 zou zich moeten gedragen volgens de lichte
lijn, dus een geringe beweging. De punten geven de gemeten hoogteverschillen
weer, waar een duidelijke trend te herkennen valt. Deze trend, weergegeven
door de donkere lijn geeft de som weer van de modeldaling en een lineaire
afwijking hiervan. De streep-punt lijnen geeft de standaardafwijking (2<j, 95%)
weer, gebaseerd op punt- en meetruis, de waarnemingen dienen dus hierbinnen
te vallen. Ondanks dat het een afwijkend peilmerk betreft kan er toch nog
informatie van de peilmerkdaling van 6D0252 worden gebruikt om de
bodemdalingskom te schatten.
Peilmerk 6D0180 laat een vergelijkbaar beeld zien. Van dit peilmerk echter is
ook een geschiedenis vóór gasonttrekking bekend waar het reeds daalde met 2
mm/jaar. De geschatte lineaire afwijking bedraagt na aanvang van gasonttrekking
nog 1 mm/jaar.
De prangende vraag - is hiermee een oorzakelijke scheiding van bodemdaling
gerealiseerd? - is niet eenduiding te beantwoorden. Enerzijds is er een alternatieve
hypothesetoets ontwikkeld om afwijkende peilmerken op te sporen. Anderzijds
functioneert deze toets alleen bevredigend als er voldoende stabiele peilmerken
in de omgeving zijn. Gezien het aantal peilmerken waar een afwijkende beweging
wordt geconstateerd (8 van de 233) en gezien het aantal peilmerken dat
voorafgaand aan gasonttrekking reeds daling vertoonde (45%) is het niet uit te
sluiten dat de geschatte bodemdaling door gasonttrekking nog een autonome
component bevat. Door het puntruis concept, waarmee een geringe variabiliteit
van de peilmerken wordt toegestaan, wordt dit echter enigszins opgevangen. Bij
58
