The 2nd Element: Water
68
Lustrumboek 'The 5th Element"
Dat water na aarde het tweede element is, valt te verklaren met de geschiedenis
van de geodesie. De oorsprong van de geodesie ligt, zoals bekend mag worden
verondersteld, bij de oude Egyptenaren. De Egyptenaren bedreven landbouw op
de vruchtbare Nijloevers. Deze oevers waren zo vruchtbaar door de afzettingen
die op het land overbleven na de jaarlijkse overstroming van de Nijl. Helaas was
het na de jaarlijkse overstroming moeilijk te herkennen welke gebieden aan welke
boer toebehoorden. Hier bood de geodeet, slechts uitgerust met een touw met
dertien knopen, uitkomst. Elk jaar reconstrueerde hij de eigendomsverhoudingen
in het land. Deze historische verbondenheid van de geodeet met water is tot op
de dag van vandaag aanwezig, ook in dit Lustrumboek.
Dit deel opent met een artikel over Open GIS, een onderwerp waar niet iedereen
direct het element water in zal zien. OpenGIS stimuleert de interoperabiliteit
tussen geografische informatiesystemen enerzijds en databestanden anderzijds.
Het ideaalbeeld van interoperabiliteit doet denken aan de Wet van de
communicerende vaten: een verbondenheid die leidt tot gelijkheid, een rimpelloze
integratie van verschillende databestanden in verschillende GIS-paketten. De
heren Van Oosterom en Schram gaan in op de ontwikkelingen rond Open GIS
in hun artikel "OpenGIS: Wat is het en wat betekent het voor u?".
Het element water is wellicht het krachtigste natuurelement. Fysische processen
in oceanen kunnen het leven op land ernstig beïnvloeden. El Nino is een voorbeeld
van een dergelijk oceanografisch fenomeen. Wilbert Brink gaat in zijn artikel in
op het detecteren van eigenschappen van de zogenaamde Keivin- en
Rossbygolven, die een belangrijke rol spelen in het ontstaan van El Nino's. Voor
het detecteren van de eigenschappen wordt gebruik gemaakt van met behulp
van satellietaltimetrie ingewonnen gegevens.
In het laatste artikel van dit deel, het artikel "Commercialisering en toegankelijkheid
van geografische overheidsgegevens in Nederland", speelt een andere eigenschap
van water een belangrijke rol. Water heeft een groot doordringend vermogen,
een gegeven dat iedereen die wel eens met zijn bagage in de regen heeft gelopen
kan beamen. Na openen van de reistas blijkt het regenwater overal te zijn geweest,
alle kleding is doorweekt. Deze toegankelijkheid staat soms in schril contrast met
de toegankelijkheid van overheidsinformatie. Bastiaan van Loenen gaat in zijn
artikel in op twee mogelijke principes van toegankelijkheid van geografische
overheidsgegevens.