the problem", zo werd wel gezegd. Vaak wordt dan
ook minstens even veel aandacht gegeven aan de
voorlichting over het gebruik van deze methoden
als aan de samenstelling van de lessen.
Verder werd er heel sterk de nadruk op gelegd, dat
het niet de computerspecialist, of de industrie moet
zijn van wie het schrijven van de lessen uit moet
gaan. De docent, de leraar dient een centrale positie
in te nemen, aangezien anders te veel wordt gemikt
op successen op korte termijn.
Enkele voorbeelden
Ook ten aanzien van het gebruik van de computer
in het onderwijs geldt, dat voorbeelden van toepas
singen op vele gebieden werden gegeven. Om weer
enkele voorbeelden te noemen: Taalonderwijs, be
drijfsvoering, biologie, wiskunde, klinische diagnose,
elektronica, stadsontwikkeling, enz.
Een aardig voorbeeld, dat tijdens het CE-congres te
zien was, was een systeem voor het schrijven van
cursussen.
De computer vroeg daarbij naar de probleemstel
ling die men wilde behandelen, de vragen die men
wenste te stellen, de antwoorden die men als juist of
onjuist wilde kwalificeren, enz. Op deze wijze was in
het schrijven van bepaalde soorten computercursus
sen een zekere graad van automatisering bereikt.
Dat men ook in deze richting zoekt, is begrijpelijk.
Immers een computerles dient een sluitend geheel te
zijn. Of de les inderdaad sluitend is, kan dan weer
met de computer worden gecontroleerd.
Een ander voorbeeld was een eenvoudig systeem
voor het leren van de eerste beginselen van de waar
schijnlijkheidsrekening en statistiek. Kern van de ge
dachte was: Simuleer het doen van een waarneming
op de bedieningstafel, zodat een „waarneming" ver
kregen kan worden door het intikken van een be
paald symbool. Op deze wijze kunnen ook reeksen
waarnemingen worden verkregen, waarmee men de
student van alles kan laten doen: parameterwaarden
berekenen, afhankelijkheid van parameterwaarden
van de steekproefgrootte nagaan, de centrale limiet
stelling ontdekken, verdelingen optellen, eigenschap
pen nagaan van bepaalde verdelingen die in het
systeem waren ondergebracht, enz. Ook hierbij bleek
de betrokkenheid van de student sterk toe te nemen.
Ook op allerlei andere terreinen bleek het simuleren,
het nabootsen van de werkelijkheid op de computer
een grote rol te spelen (b.v. bij allerlei bedrijfsspe-
len). De gedachte die hier achter zit is, dat op deze
wijze de student in korte tijd en vrij goedkoop veel
ervaring kan opdoen. De moeilijkheid is anderzijds,
dat het in veel gevallen erg moeilijk is de werkelijk
heid te simuleren.
Niet aan de specialisten overlaten
Dit waren enkele gedachten over een gebied in ster
ke ontwikkeling. Hoe moeten wij ons in deze ont
wikkeling opstellen? Zijn wij mentaal voorbereid op
de integratie, die de computer zal bewerkstelligen?
Een passieve houding is onjuist. De ontwikkeling
volledig in handen laten van de computerspecialis
ten is zeer gevaarlijk. Inspraak van degenen die te
maken krijgen met de gevolgen van deze ontwikke
ling (en dat zijn wij allen) is noodzaak. De grote
kloof tussen de specialisten en de anderen moet wor
den overbrugd, vooral door werken in teamverband.
Want als dat niet gebeurt, zal hard gewerkt worden
aan het hoe en niet aan het waarom.
Tenminste zal nodig zijn een kennis van de mogelijk
heden van gebruik en misbruik van de computer, zo
dat een kritisch volgen van de ontwikkeling moge
lijk blijft. Hierin ligt de belangrijkste reden opge
sloten voor het geven van onderwijs op dit gebied,
en niet in de eerste plaats in het opleiden van de no
dige specialisten.
Hoe zal onze intentie zijn, en welke zijn onze be
weegredenen voor het gebruik van de computer, dat
zijn de belangrijke vragen. De investeringen in tijd
en geld zijn zo hoog en de mogelijkheden van toe
passing zo vele dat we misschien maar 10 of 20% van
de mogelijkheden kunnen benutten en dan is een
goede keuze wel erg belangrijk.
ngt 71
27
