CT]
2 Grootheden in het toedelingsproces
2.1 Het voltooide plan; structuren
De structuur van een werkwijze voor het toedelen
hangt samen met de structuur van het plan van toe
deling. Voor de analyse van de werkwijze is het dus
noodzakelijk eerst dat plan zelf te bekijken. Ik geef
noch een definitie, noch een volledige analyse, maar
wil slechts twee aspecten van het voltooide plan
belichten nl. de ruimtelijke structuur van het ruil-
verkavelingsblok en de administratieve structuur van
de bedrijven in dat blok.
Nemen we een enkele kavel in beschouwing, dan
kunnen we daarvan onder meer opmerken (fig. 1):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
hij wordt ontsloten door een bepaalde weg;
hij wordt begrensd door wegen, waterlopen en
andere scheidingen;
hij heeft een bepaalde vorm;
er wordt een of andere vorm van grondgebruik
op uitgeoefend, die samenhangt met de bodem
structuur;
hij maakt deel uit van een dorpsbehoren: de
verzameling van kavels die vanuit een bepaald
dorp worden geëxploiteerd;
hij behoort toe aan een bedrijf, onder bedrijf
hier te verstaan: elke economische eenheid die
grond in het blok gebruikt of in eigendom heeft.
De eerste vijf aspecten kunnen ook kenmerken zijn
van aangrenzende kavels. Er is dus een zekere con
tinuïteit van de kenmerken van de kavels, waardoor
het mogelijk is deze samen te voegen tot grotere
gehelen, te aggregeren. We onderkennen op deze
manier structuren in het blok: ontsluitingsstruc
turen, begrenzingsstructuren, vormstructuren, struc
turen in grondgebruik. Dit zijn ruimtelijke struc
turen, die de landmeetkunde kan omschrijven.
Het dorpsbehoren is een bijzonder geval, omdat het
iets te maken heeft met zowel de ruimtelijke struc
tuur van het blok als de interne, meer administra
tieve, structuur van de bedrijven. Slechts via een
beschrijving van de bedrijven in een bepaald dorp
is het dorpsbehoren te constateren. Hier blijkt al
direct, dat er een zekere verbinding moet bestaan
tussen de structuren van het blok en de structuur
van de bedrijven. Hierover straks meer.
De structuur van een bedrijf kan omschreven wor
den onder meer met de kavels die er deel van uit
maken. Een bedrijf heeft bouwlandkavels, gras
landkavels, boomgaardkavels, die elk weer een be
paalde bodemstructuur hebben en een bepaalde
vorm. Door bestudering van de details van een be
drijf de kavels, de veebezetting enz. is het ook mo
gelijk te komen tot uitspraken over het type van
STRUCTUREN
1
ontsluiting
begrenzing
vorm
bodem
Fig. 1. Structuren in het ruilverkavelingsblok
grens dorpsbehoren
bedrijfsgebouw
bedrijf 914
kavel oppervlakte (ha) cultuur
A
6.25.10
gras
B
4.96.40
bouw
C
6.03.70
gras
134
ngt 71
