wat het spoortechnische gedeelte betreft, veel minder
snel. Hier is revisie eenmaal per tien jaar over het
algemeen ruim voldoende terwijl dan slechts ge
middeld 20% behoeft te worden aangepast.
De geschetste situatie vraagt snellere, minder ar
beidsintensieve en als het kan uiteraard goedkopere
methoden om binnen redelijke tijd over goede kar
teringen van de gehele NS-eigendom te beschikken.
Een aantal proeven met fotogrammetrische karte
ring in het begin van de jaren vijftig ondernomen is
teleurstellend verlopen, omdat achteraf bleek, dat
de kosten van het geheel niet lager waren dan die
van een normale terrestrische procedure, terwijl de
tijdwinst nihil was.
Voor een deel kwam dit ook door de vrij kleine
opname-schaal waarbij vele spoortechnische details
in de opnamen onzichtbaar bleven, zodat een grote
hoeveelheid tijd (en geld) voor de naverkenning
nodig was.
De Duitse spoorwegen laten echter al vele jaren
kaarten langs fotogrammetrische weg vervaardigen.
Er zijn inmiddels vele honderden kilometers zgn.
„Eisenbahnplane" vervaardigd door Hansa Luft-
bild te Munster. Toen de mogelijkheid zich voor
deed de ervaring van deze firma in Nederland te
benutten heeft de NS direct besloten opnieuw de
fotogrammetrie voor de kaartenvervaardiging in te
zetten. In eerste instantie werd daarbij gedacht aan
de gebruikelijke kartering met behulp van stereo-
karteerapparatuur. Op deze wijze werd een aantal
spoorwegkaarten voor de NS vervaardigd.
Een geheel nieuwe toepassing van luchtfoto's deed
zich voor toen HLB in 1969 als eerste en tot nu toe
nog steeds als enige in Europa een geheel nieuwe
camera inzette nl. de Zeiss RMK A 60/23 cm. De
maximale opnamehoek van deze 60 cm-camera is
slechts 33°. Vergelijkt men dit met andere foto
grammetrische camera's (max. opnamehoek tot
120°) dan zal duidelijk zijn dat het „omvallen" van
terreinvoorwerpen aanzienlijk minder is in opnamen
gemaakt met de 60 cm-camera (zie figuur 1).
De mogelijkheid om ontschrankingen en vergro
tingen van de opnamenegatieven van de RMK A
60/23 direct als overzichtskaart te gebruiken is der
halve veel groter. Ook kan men door het simpelweg
overtekenen van de gewenste topografische details
op maatvast, transparant tekenmateriaal een tech
nische kaart vervaardigen.
Kaarten op grote schaal zijn dank zij de grote brand
puntsafstand van de RMK A 60/23 geen probleem.
Door Hansa Luftbild zijn opnamen gemaakt direct
op schaal 1500.
Ar
r-Ah
Ar
Ar radiale verschuiving
r afstand tot midden foto
Ali hoogteverschil
h vlieghoogte
brandpuntsafstand
MF= fotoschaal
Fig. 1De relatie tussen luchtfoto en terrein.
Fig. 2. Camera RMK A 60/23.
Luchtfoto
h
1
160
ngt 71
