Amsterdam op de schaal 1:2.500 (zie figuur 7).
Uit de proefneming bleek dat opnamen op schaal
1:3.000 bijzonder goed bruikbaar waren voor de
doeleinden die NS zich stelt. Mede met het oog op
de kosten werd besloten in de toekomst de foto-
vluchten op schaal 13.000 uit te voeren.
Van elke kartering bestaat een calque. Heeft men
van een gekarteerd gebied luchtfotonegatieven dan
is het vrij eenvoudig om van deze laatste een ver
groting te maken op dezelfde schaal als de kartering.
Eventueel moet de foto daarbij ontschrankt worden.
Voor revisie van bestaand kaartmateriaal is verge
lijken van het nu ontstane positief en de calque op
een doorlicht(teken)tafel, een snel en precies wer
kend systeem. Zelfs buiten onopvallende verande
ringen (of eventuele karteerfoutjes) komen letterlijk
feilloos aan het licht, hetgeen zeker op een intensief
bebouwd spoorwegemplacement grote voordelen
biedt.
Het verkrijgen van de fotovergroting kost per
strekkende kilometer, inclusief het bepalen van in-
paspunten in coördinaten, gemiddeld 300,Het
werk van de tekenaar is bij deze methode aantrekke
lijker en niet langduriger dan bij orthodoxe revisies
van beheerskaarten. Alleen de kosten van de (revi-
sie-)meetploeg moeten dus in de vergelijking worden
betrokken. Men moet zich realiseren dat een meet-
ploeg op een spoorwegemplacement met een breedte
van 50 meter, per dag zeker geen kilometer revi
deert vanwege o.a. de persoonlijke veiligheid ten
aanzien van het treinverkeer.
De keuze voor het fotografisch revideren van be
heerskaarten is zeker gezien het feit dat hierbij de
invloed van fouten geringer is - er valt een schakel
tussen tekenaar en terrein weg - logisch. Zelfs
wanneer langs fotogrammetrische weg moeilijk te
interpreteren bebouwing in het terrein moet worden
nagelopen is toch de nieuwe revisiemethode zonder
meer favoriet.
Bij deze wijze van revideren gebruikt de tekenaar
trouwens een stereoscopisch ruimtemodel verkregen
via contactkopieën (bij elke fotovlucht meege
leverd) en een tafelstereoscoop voor interpretatie
van het terrein omdat hoogteverschillen anders
nauwelijks tot hun recht komen.
Gebieden waarvan geen (hermeten) kartering is ge
maakt kunnen vanzelfsprekend met behulp van
deze foto's worden gekarteerd. Hoewel geen stereo-
karteerapparatuur standaard geschikt is voor foto's
uit een 60/23 camera zou men zich een karteren
door middel van afifiene stereoscopische uitwerking
kunnen voorstellen.
In opdracht van NS heeft de T.H. Aken als proef
2 modellen van 60 cm opnamen stereoscopisch uit
gewerkt. Gewerkt werd met de Stereoplanigraph
C 8 van Zeiss. Van één model was de opname-
schaal 12.000, het andere model had een opname-
schaal 13.000. Beide modellen werden op schaal
1:500 op correctostaat gekarteerd. In figuur 8 is
de uitgewerkte opname 13.000 van Leiden gedeel
telijk weergegeven. Voor de vertekening van de lens
i
1-
Fig. 8. Overwegsituatie te Leiden, schaal 11.000.
ngt 71
165
