Overzicht van de organisatie van geodetische en
landmeetkundige activiteiten in Nederland
ÖJ
2e jaargang, no. 6, juni 1972
A. Waalewijn
1 De Rijkscommissie voor Graadmeting en Water
passing en de Rijkscommissie voor Geodesie
In 1879 werd bij Koninklijk Besluit ingesteld de
Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing
met een drieledige taak:
- de voortzetting van de in 1875 begonnen nauw
keurigheidswaterpassing wegens het overlijden
in 1878 van Dr. L. Cohen Stuart.
- de voortzetting van het werk van Dr. F. J. Stam-
kart aan de triangulatie in het kader van de
Europese Graadmeting.
- de coördinatie van de werkzaamheden aan trian
gulatie en waterpassing.
De commissie bracht van haar werkzaamheden
jaarlijks verslag uit ingevolge beschikking van de
Minister van Binnenlandse Zaken.
De Rijkscommissie voor Graadmeting en Water
passing heeft niet alleen de nauwkeurigheidswater
passing en de triangulatie van Nederland uitge
voerd doch zich tevens uitvoerig beziggehouden
met basismeting, sterrekundige waarnemingen
(lengte-, breedte- en azimuthsbepalingen), getij
waarnemingen (in 1896 werd bijv. een getijtafel
uitgegeven voor Hoek van Holland) en metingen
van de versnelling van de zwaartekracht (zie 2.4).
Deze „vaste commissie" werd opgeheven bij K.B.
No. 52 van 5 oktober 1937 waarbij vervolgens werd
ingesteld de Rijkscommissie voor Geodesie, „als
orgaan, hetwelk de wetenschappelijke taak van die
vaste commissie voortzet en tevens algemeen co-
ordinerend optreedt ten opzichte van de verschil
lende takken van Rijksdienst op geodetisch gebied".
Aan de Rijkscommissie voor Geodesie werd opge
dragen de behandeling van vraagstukken van
wetenschappelijke of praktische aard op geodetisch
gebied. De uit de taak der commissie voortvloeiende
werkzaamheden kunnen zo nodig onder haar
leiding worden uitgevoerd, terwijl de commissie
desgevraagd advies geeft aan takken van Rijks
dienst.
Ook kan de commissie zo nodig vertegenwoordigd
worden in de bijeenkomsten, of bij de werkzaam
heden van wetenschappelijke organisaties op geo
detisch of aanverwant gebied.
De voornaamste betrekkingen van de Rijkscommis
sie op internationaal niveau zijn:
- Union Géodésique et Géophysique Internationale
(U.G.G.I.) waarvan de Association Internatio
nale de Géodésie (A.I.G.) een onderdeel is.
- Société Internationale de Photogrammétrie
(SIP.)
- Fédération Internationale des Géomètres (F.I.G.)
- Buitenlandse geodetische instituten en indivi
duele geodeten.
ngt 72
In het kader van de werkgroep „Toepassing bedrijfsleer bij landmeetkundige instellingen"
(Werkgroep II van de Nederlandse Vereniging voor Geodesie) werd onderstaand over
zicht van de structuur van de geodesie in Nederland samengesteld.
SUMMARY
First order geodetic work (satellite geodesy, triangulation, levelling, gravity measurements)
is carried out by governmental services under various Departments.
The Netherlands Geodetic Commission coordinates these activities and sometimes takes
part in it.
Ordnance survey maps and hydrographic maps in the scales 1:10.000 or smaller are
being made by two services under the Ministery of Defense.
Large scale mapping for various purposes is executed by a great number of services, some
of them governmental, others private.
107