Wetenschappen, die voor elk jaar opnieuw wordt
vastgesteld overeenkomstig de behoefte.
Teneinde een indruk te geven van de orde van
grootte van deze subsidie zij vermeld dat de be
groting voor 1972 ƒ26.000 bedraagt. Hiervan zijn
15.000,voor publikaties gereserveerd, het overi
ge is bestemd voor administratie, reis- en verblijf
kosten, beheer van de ijkbasis en wetenschappelijk
onderzoek.
2 De organisatie van primaire metingen
Primaire metingen, dat wil zeggen metingen die als
fundament dienen voor andere landmeetkundige
metingen, worden in Nederland uitgevoerd door
verschillende Rijksdiensten die onder drie ver
schillende Ministeries ressorteren, nl. het Ministerie
van Onderwijs en Wetenschappen, het Ministerie
van Verkeer en Waterstaat en het Ministerie van
Financiën. Zoals uit 1 blijkt waren deze meet-
werkzaamheden in het verleden alle geconcen
treerd bij de Rijkscommissie voor Graadmeting en
Waterpassing.
2.1 Satellietgeodesie
Deze werkzaamheden worden uitgevoerd door de
Werkgroep „Satelliet-geodesie". Deze Werkgroep
(die naar men hoopt een multidisciplinaire werk
groep in de zin van de Wet-Veringa zal worden)
verricht sinds 1966 waarnemingen en is een ge
zamenlijke onderneming van de Commissie voor
Geophysica en Ruimteonderzoek van de Konink
lijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
(G.R.O.C.) en het Laboratorium voor Geodesie,
beide ressorterend onder het Ministerie van Onder
wijs en Wetenschappen. De salariskosten worden
gedeeltelijk door het Laboratorium voor Geodesie
en gedeeltelijk voor de G.R.O.C. gedragen; alle
overige kosten komen ten laste van de G.R.O.C.
Het werk van de Werkgroep Satelliet-geodesie is
sterk aan internationale contacten gebonden;
wegens de grote onderlinge afstanden van de waar
nemingsstations is elk Europees land eenvoudig te
klein om nationaal zelfstandig te kunnen opereren.
Een belangrijke internationale schakel is de Inter
national Commission for Artificial Satellites in het
kader van de A.I.G. Deze commissie kent twee sub-
commissies, nl. een voor West-Europa en een voor
Oost-Europa. Voorts is de Werkgroep betrokken
bij diverse internationale projecten bijv.:
- het Western European Satellite Triangulation
(W.E.S.T.) Project.
- het International Satellite Geodesy Experiment
(ISAGEX) waarin landen over de gehele wereld
zijn betrokken onder leiding van een Franse or
ganisatie (Centre National des Etudes Spatiales,
C.N.E.S.).
Als informatie- en coördinatie-centrum fungeert
het Central Bureau for Satellite Geodesy in Cam
bridge (Mass.).
Het resultaat van de gezamenlijke metingen naar de
kunstmatige satellieten is een stelsel richtingen in
een terrestrisch systeem. Door een nieuwe ont
wikkeling zullen met behulp van lasers in de naaste
toekomst echter ook afstanden worden gemeten [1].
2.2 Triangulatie van de le tjm de 3e orde
De triangulatie van Nederland werd uitgevoerd
tussen 1885 en 1928 door de Rijkscommissie voor
Graadmeting en Waterpassing. De Rijkscommissie
had hiertoe een aantal 7) ingenieurs in dienst,
aangevuld met enige 2) landmeters van het
Kadaster, gedetacheerd bij de commissie.
De resultaten van de triangulatie werden gepubli
ceerd in „Rijksdriehoeksmeting 1885-1928, Recht
hoekige coördinaten der Nederlandsche hoekpun
ten" en „Rijksdriehoeksmeting 1885-1928, Staten
van waarnemingen en uitkomsten".
Na voltooiing van de triangulatie werden de werk
zaamheden met ingang van 1 januari 1930 over
gedragen aan de Bijhoudingsdienst van de Rijks
driehoeksmeting, welke thans ressorteert onder de
Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers
van het Ministerie van Financiën.
De Bijhoudingsdienst verzorgt de instandhouding
en uitbreiding van het puntennet alsmede de publi-
katie van de berekende coördinaten. Tot de taak
van de Bijhoudingsdienst behoort ook het uit
voeren van bijzondere metingen die vroeger door
de Rijkscommissie voor Graadmeting en Water
passing werden verricht zoals het meten van astro
nomische stations, het meten van een invardraad-
basis (Afsluitdijk) en medewerking aan grote
ngt 72
109
