meentelijke Overheden aan en een groot aantal particuliere ondernemingen. Aangezien bij bijna elke uitvoering van grote wer ken grondaankoop dient te geschieden is afbeelding van bestaande en nieuwe eigendomsgrenzen op de vervaardigde kaarten van groot belang. Hiertoe hebben vele van de genoemde kaarten-producenten een min of meer uitgebreide formele regeling van samenwerking met de Landmeetkundige Dienst van het Kadaster. Deze regeling dient ter vereen voudiging en versnelling van de procedure van grondaankoop en ter vermijding van dubbele metingen. De samenwerking tussen alle andere landmeet kundige diensten en instellingen onderling is nergens formeel geregeld en berust hoofdzakelijk op prak tische overwegingen van wederzijds belang en op onderlinge goodwill. 4.3 Beheerkaarten Deze worden vervaardigd op schaal 15.000, 1:2.500, 1:2.000, 1:1.000, 1:500 soms zelfs 1:200. Het doel is de beschrijving van een te beheren ob ject (stadsgebied, weg, spoorwegemplacement, rivier, kust, fabriekscomplex, leidingen etc.) zo ge detailleerd als dat voor het beheer noodzakelijk is. De kaartinhoud is meestal de zo volledig mogelijke topografie van een zeer beperkt gebied. Vanwege het grote aantal vaak kleine details zijn soms vele specifieke signaturen nodig. Hoogte-informatie (indien gewenst) komt soms op de kaart zelf voor, soms in gescheiden vorm (profielen). Het gebied is altijd beperkt tot het betreffende be- heergebied plus een kleine randzone. De indeling is vaak in de vorm van strookkaarten, soms ook als raamkaarten (gemeenten). De ver vaardiging geschiedt meestal fotogrammetrisch (vooral bij de grotere objecten) soms ook terres- trisch. Bijna altijd zijn de beheerkaarten gebaseerd op het systeem van de Rijksdriehoeksmeting. De producenten van beheerkaarten zijn dezelfde in stanties als onder 4.2 genoemd. Ook ten aanzien van de samenwerking zowel met de Landmeetkundige Dienst van het Kadaster als onderling gelden de zelfde opmerkingen als onder 4.2. 4.4 Luchtfoto's Hoewel luchtfoto's strikt genomen niet als detail- karteringen kunnen worden aangemerkt worden ze in deze paragraaf behandeld om de volgende twee redenen 1. Bij alle fotogrammetrische karteringen dienen luchtfoto's als basismateriaal: de metingen in het terrein worden bijna volledig vervangen door metingen in de foto. (Deze opmerking geldt echter ook voor de in 3.1 behandelde topogra fische kartering). 2. In een (wellicht toenemend) aantal gevallen worden luchtfoto's, al dan niet op schaal ge bracht of ontschrankt, gebruikt ter vervanging van kaarten zowel grondkaarten als beheer kaarten. Deze toepassingen komen voor bij het ontwerpen en beheren van grote leidingen, soms bij wegen en dergelijke. De schalen zijn zeer ver schillend; zij variëren van 1:20.000 voor topo grafische karteringen tot 1:12.000 a 1:3.000 voor detailkarteringen. De foto-inhoud is af hankelijk van de voor het doel gekozen omstan digheden. Zo worden t.b.v. detailkarteringen vaak foto's genomen in het vroege voorjaar omdat dan de begroeiing minimaal is. Voor andere doeleinden kan een ander jaargetijde (bijv. de zomer, voor inventarisatie van bomen) gunstiger zijn. Dikwijls speelt de hoogte van de waterstand (rivier, kust) een rol. Soms kan be paalde speciale informatie worden verkregen door een gunstige keuze van weersomstandig heden, filmsoorten en filters. Het gebied is beperkt tot het door de opdracht gever gewenste gebied, uiteraard verder afhan kelijk van opname-formaat en schaal. De in deling is in de vorm van stroken met meestal 60% langs-overlapping; bij grotere objecten in blokken waarbij bovendien nog voor 20% zijde lingse overlapping wordt gezorgd. De producenten van luchtfoto's zijn particu liere ondernemingen, meestal verbonden aan grote luchtvaartondernemingen (in uitzonde ringsgevallen de Koninklijke Luchtmacht), meestal op grond van opdrachten verstrekt door een der onder 3.1, 4.1, 4.2 of 4.3 genoemde in stanties. ngt 72 113

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Nederlands Geodetisch Tijdschrift (NGT) | 1972 | | pagina 9