Ingenieursscriptie
Literatuurinformatie
ngt 72
Co van Angelen
RADIOPLAATSBEPAL1NGSPROBLEMEN
OP HET 1JSSELMEER
Een onderzoek naar de invloed van het terrein op de propagatie
van radiogolven met een frequentie van 3 MHz.
Samenvatting
Onder invloed van het terrein worden radiogolven in fase ver
traagd in een mate welke afhangt van de afstand tot de zender,
de frequentie van de golf en het geleidingsvermogen van het
terrein. Uit gedane onderzoekingen is bekend dat land een
grotere vertragende invloed heeft op golven dan zeewater, dat
weer minder vertragend werkt dan zoet water. In voortplan
tingssnelheden uitgedrukt komt dit er op neer dat de gemid
delde snelheid over zee groter is dan over land, die weer
kleiner is dan over zoet water. Een en ander maakt dat plaats
bepaling met het hyperbolisch Sea-Fix systeem voor de Wad
denzee is gebaseerd op gemiddelde voortplantingssnelheid op
de Waddenzee. Als nu het plaatsbepalingssysteem wil worden
gebruikt voor positiebepaling op het IJsselmeer, moeten de
afgelezen systeemkoördinaten worden gecorrigeerd voor
voortplantingspaden over land en zoet water.
Deze patrooncorrecties kunnen empirisch worden bepaald uit
kalibratiemetingen, zoals door Rijkswaterstaat in april 1971
verricht met behulp van het Cubic Autotape systeem, of langs
theoretische weg zoals in dit afstudeerwerk is gepoogd.
De invloed van het terrein op de propagatie kan met formules
worden beschreven voor afstanden tot de zender, waarvoor
de aarde vlak mag worden ondersteld en voor groter af
standen waarbij de bolvorm van de aarde een rol gaat spelen.
Uit deze formules kunnen fasevertragingskrommen worden
berekend voor de verschillende soorten (homogeen) terrein,
waarna met gevonden krommen voor homogene paden de
vertraging voor niet homogene transmissiepaden kan worden
bepaald via een middelingsproces bekend als de methode van
Millington.
Voor Sea-Fix golven met een frequentie van 2,876 MHz
konden slechts fasevertragingskrommen worden bepaald voor
afstanden van de zender waarvoor de aarde nog vlak mag
worden beschouwd.
Hierdoor is het maar voor een enkel geval mogelijk gebleken,
de empirisch verkregen patrooncorrecties theoretisch te ver
klaren met de methode Millington. Bedoelde verklaring gaf
echter wel aanleiding, te stellen dat het in bepaalde gevallen
goed mogelijk is, fasevertraging van golven met een lengte van
100 meter te verklaren met de methode van Millington.
Door eenvoudig de afstanden te bepalen die de golven over
land en water afleggen, moet het mogelijk zijn met aangeno
men verschillende voortplantingssnelheden over de diverse
media, de aan te brengen patrooncorrecties te verklaren,
welke handelwijze is aangeduid als de lineaalmethode. Voor
het IJsselmeergebied is het echter niet mogelijk gebleken om
met de lineaalmethode de patroonverschillen te verklaren.
Bildmessung und Luftbildwesen
40(1972)1 Bauer: 33. Photogrammetrische Wochen 1971
in Karlsruhe. - Kraus: Interpolation nach kleinsten Qua-
draten in der Photogrammetrie. - Bosmanj Eekhartj Kubik:
Delft - A Programme System for Surface Approximation. -
Torlegard: Digital Terrain Models - General Survey and
Swedish Experiences. - Kölbl: Selbstkalibrierung von Auf-
nahmekammern. - Albertz: Blocktriangulation ohne Punkt-
iibertragung. - Schwebel: Planicart E 2 - ein neues Stereo-
kartiergerat. - Hofmann: Ein neues multispektrales Satelliten-
Bildaufnahmesystem. - Meier: Zur Filmplanlage in Luftbild-
kammern. - Seeger: Symposium über Orthophotographie
und Orthophotokarten.
Bulletin Géodésique
(1971)102 Bosman!Kubik: The computation of geodetic
networks with simultaneous estimation of the weights of the
measured quantities. - Monger/Albuisson: A new statistical
treatment of gravity data.
Geodesia
13(1971)12 Zevenbergen: Specialisatie, met name de land
meetkunde, in onze huidige samenleving, en dit in verband
gebracht met de werkverhoudingen. - Rijsdijk: Cotangenten
en snijpuntsbepaling.
14(1972)1 Wesselink: Kavelruil; een jaar ervaringen in
Noord-Brabant. - Stegeman: Onderzoek naar de veiligheid
van een haven bij het afmeren van tankers. - Friedli: Aufbau
und Nachführung eines Leitungskatasters für grossere
Stadte.
Géomètre
(1971)12 Ludot: F.I.G. Commission 7: Modèle pour l'éla-
boration d'un projet optimal de remembrement. - Clos-
Arceduc: Nonius, Tycho, Vernier. - Cordier: La determina
tion des carrés et des racines carrées par la méthode diflféren-
tielle.
Jenaer Rundschau
16(1971)5-6 Hoppe: Leben und Wirken von Johannes Kep
ler, des Begründers der „neuen Astronomie" - zum 400. Ge-
burtstag. - Wallenberg: Ernst Abbe als Astronom. - Letsch:
Der Weg zum Planetrium des Raumzeitalters. - Moutsou-
las: Die Vermessung des Mondes. - Wolf: Van den Volks-
und Schulsternwarten der DDR. - Wattenberg: Die Jena-
Instrumente in der Archenhold-Sternwarte Berlin-Treptow. -
Marx/Pfau/Richter: Objektivprismenaufnahmen mit pris-
matischer Schmidt-Platte. - Steinbach: Handsteuerung zur
Automatischen Kamera für Astrogeodasie. - Sandig/Hemm-
leb: Das Jena-Astrolab - ein neues Feldinstrument zur Orts-
bestimmung und Erkundung. - Velhagen: Geratebau und
Entwicklung der Ophthalmologic. - Heydenreich: Erfahrun-
gen mit der Photospaltleuchte aus Jena. - Menezo Rosalen:
Zur Lichtkoagulation mit Xenon-Lampe - Arbeiten mit dem
Lichtkoagulator 5000.
Navigation
18(1971)2 CebellMatthews: Navigation at the prime meri
dian. - Dickerson Jr.: Automatic Omega receiver: Computer-
augmented approach to low cost marine navigation. -
Hastings/Clifford Barker: Automatic real time Omega ac-
146
