Bij de aanschaf van een elektronische machine kan
men voor de keus komen te staan: programmeer
bare machine of niet-programmeerbare. De pro
grammeerbare machine is duurder en vraagt om
rendabel te zijn een regelmatige toevoer van reken
werk. Een aantrekkelijke eigenschap van de grote
programmeerbare machines is dat zij ingebouwde
programma's hebben voor het bepalen van allerlei
functies bijv. goniometrische functies. Men stelt
de hoekwaarde in en met één druk op de knop
verschijnt de sinus of cosinus van de hoek in het
venster gewoonlijk in minstens tien decimalen.
Terugzoeken vraagt niet veel meer inspanning. Het
komt in de praktijk dan ook wel voor dat kostbare
tafelcomputers voor een deel van de tijd voor dit
werk worden gebruikt. Daarvoor is de machine
echter te duur. Het lag daarom in de lijn van de
verwachting dat er machines op de markt zouden
verschijnen die niet-programmeerbaar zijn maar wel
ingebouwde programma's voor bepaalde functies
bevatten. Een voorbeeld van zo'n machine ziet u in
afb. 2, de „pocketcalculator" van Hewlett Packard.
Deze merkwaardige zakrekenmachine (zij past
inderdaad gemakkelijk in de zijzak van een colbert
jasje) kost ongeveer 2.000,Naast de gewone
rekenkundige bewerkingen kan de machine machts-
verheffen (met een willekeurige exponent), wortel
trekken, het omgekeerde van een getal bepalen en
bevat voorts toetsen voor de functies log, ln, e", sin,
cos, tan, arc sin, arc cos, are tan terwijl er een ge
heugenplaats is voor het vasthouden van een con
stant getal. Bij het uitvoeren van de berekeningen
staat een zogenaamd stapelgeheugen ter beschikking
d.w.z. boven het zichtbare register bevinden zich
nog drie onzichtbare registers waarin getallen en
tussenresultaten tijdelijk kunnen worden opgebor
gen. Het kleine apparaatje, dat zoals de afbeelding
laat zien gemakkelijk in de hand gehouden kan
worden, komt tot prestaties die enkele jaren geleden
nog weggelegd leken voor een verre toekomst. De
machine kan op (oplaadbare) batterijen werken of
op het lichtnet. Het leren werken met de machines
kost nauwelijks moeite. Eerstejaarsstudenten in de
geodesie beheersen de machine in één middag vol
komen. De capaciteit is tien cijfers. De machine
gaat, zodra een getal van meer dan tien cijfers voor
komt, automatisch over in een drijvende komma-
vorm, d.w.z. een uniform gevormd getal van tien
significante cijfers en een macht van tien waarmede
dit getal vermenigvuldigd moet worden. Het ziet er
naar uit dat ook de andere merken dit type machine
spoedig op de markt zullen brengen. Dit is een
gunstige ontwikkeling voor het landmeetkundig
rekenen. Op bureaus waar een programmeerbare
tafelcomputer te veel van het goede is kan een niet-
programmeerbare machine met ingebouwde functies
goed op haar plaats zijn. Veel keus is er nog niet.
Naast de boven beschreven Hewlett Packard 35 is
ook het merk Casio, model fx-1 (zie afb. 3) sinds
kort in de handel. Deze machine heeft een grotere
Afb. 2. De „pocketcalculator" van Hewlett Packard, een
computer in zakformaat.
Afb. 3. Een niet-programmeerbare machine met ingebouwde
functies: de Casio fx-1.
ngt 72
173
