in de 5 jaar wordt in de kilometer-raaien de meting
voortgezet tot 2500 m uit de hoofdraai.
In het droge gedeelte werd landinwaarts gemeten
tot 25 m na de hoogste top in de zeereep; op het
strand om de 10 m boven de duinvoet, in de zee-
reep om de 2} m. De meting geschiedde door water
passing en werd uitgevoerd door de diverse beheer
ders (o.a. waterschappen). In het geval dat de
raaien over strandhoofden lopen, wordt uiteraard
niet over de rug van het hoofd gemeten, maar in
„hulp-raaien", die op een afstand van 20 m uit de
hartlijn aan weerszijden van het hoofd zijn gelegen.
In de hulpraaien wordt gemeten van de waterlijn
tot aan de duinvoet tot ongeveer N.A.P. 6 m).
Door alle raaien te meten kan men inzicht krijgen
in de ligging van:
1. De gemiddelde laagwaterlijn (G.L.W.)
2. De N.A.P.-lijn.
3. De gemiddelde hoogwaterlijn (G.H.W.)
4. De N.A.P.5 en de N.A.P.6 meterlijn. Dit in
verband met de aangenomen normen betref
fende de veiligheid van de hoogwaterkeringen.
5. Het hoogste punt in de zeereep.
6. De markante punten voor de evenwichtsligging
van het gehele profiel van de raai.
Door de hoogten van opeenvolgende punten in de
raai uit te zetten en door een lijn te verbinden, ver
krijgt men een grafiek van de hoogteligging van de
punten in de raai. Zodoende kan de ligging van een
punt in de raai elk jaar vergeleken worden met die
van een ander jaar.
De enorme toename van het meetwerk, alsmede de
verwerking van de gegevens noopte de mens om
ook hier te gaan automatiseren. Zo werd het idee
geboren om voor de metingen van het droge deel
luchtfoto's te maken en deze uit te laten werken
door de Meetkundige Dienst van de Rijkswater
staat. Reeds lang worden door deze dienst hoogte-
lijnenkaarten van de duinen gemaakt uit luchtfoto's
met een opnameschaal van 18.000.
Voor het meten van punten op het strand uit lucht
foto's zijn uitgebreide proeven genomen. Deze
proeven hebben er toe geleid, dat men een opname-
schaal van 1:4.000 heeft gekozen. Hierbij werd
rekening gehouden met de volgende factoren:
1. De geëiste nauwkeurigheid.
2. De bereikbare nauwkeurigheid van de hoogte
meting van punten op het strand.
3. De gemiddelde hoogte van het wolkendek.
4. Het voor de meting nuttige, stereoscopische ge
deelte van een beeldenpaar.
5. De onderlinge afstanden van de raaien.
6. De lengte van het te meten deel van de raai.
De opnameschaal 14.000 verkrijgt men door op
een hoogte van 600 m foto's te maken met een
camera met een beeldafstand brandpuntafstand)
van 15 cm. In verband met het stereoscopisch opper
vlak moet het plaatformaat 23 x 23 cm zijn en de
overlapping 60% in de vliegrichting.
Voor de absolute oriëntering schaalmaken en
waterpassen) van het ruimtemodel dienen 4 punten
in hoogte en ligging bekend te zijn. Voor het uit
werken van de luchtfoto's heeft men dus een groot
aantal vaste paspunten nodig, hetgeen zeer veel
terreinwerk vergt. Daarom zon men op middelen
om van een permanent puntennet gebruik te maken,
zodat, zonder voorafgaand terreinwerk, op afroep
de fotovluchten zouden kunnen worden uitgevoerd.
Er wordt globaal evenwijdig aan de duinvoet ge
vlogen. Aangezien de stereoscopische overlapping
60% bedraagt, betekent dat, bij een opnameschaal
van 1:4.000, +528 m per ruimtemodel in het terrein.
Omdat de onderlinge afstand der raaien maximaal
250 m is, is men er steeds van verzekerd dat ten
minste 2 raaien in één stereomodel voorkomen.
In elke raai staan strandpalen. Van vele van deze
palen zijn coördinaten bekend. Het lag voor de
hand om voor de benodigde paspunten gebruik te
maken van de strandpalen, als aangenomen kan
worden dat ze voldoende stabiel zijn. Waar nodig
werden nieuwe palen geplaatst en de coördinaten
bepaald. Van zo'n paal moet nu een geschikt hoogte-
paspunt worden gemaakt. De hoogtemeting van het
paspunt moet nl. dezelfde nauwkeurigheid krijgen,
Fig. 1. De bovenkant van een hoogtepaspuntschijf.
20
ngt 74
