In memoriam
Mr. J. H. Jonas
ngt 74
Op I 6januari 1974 is in zijn woonplaats Rotterdam op 82-jarige
leeftijd plotseling overleden Mr. Jakob Henderikus Jonas.
De redactie van het Nederlands Geodetisch Tijdschrift heeft
mij verzocht een artikeltje te zijner nagedachtenis voor dit
tijdschrift te schrijven. Als reden werd genoemd dat ik hem
van de T.H.-gemeenschap, waarvan hij zo lang heeft deel
uitgemaakt, het best zou hebben gekend. Ik heb het verzoek
graag aanvaard, niet alleen omdat in dit „het best zou hebben
gekend" wel een grond van waarheid schuilt, maar bovenal
omdat dat „kennen" zich geleidelijk heeft verdiept tot een
wederzijdse belangstelling voor eikaars wel en wee.
Jonas werd op 24 maart 1891 te Groningen geboren. In 1909
slaagde hij te Leeuwarden voor het eindexamen H.B.S. Met
ingang van 1 november 1910 werd hij benoemd tot adspirant
landmeter van het Kadaster. Zijn eerste standplaats Leeuwar
den werd met ingang van 1 oktober 1912 verwisseld voor
Den Haag. Zoals in die jaren gebruikelijk was volgde daarna
een detachering bij de hermeting van Zeist (m.i.v. 1 augustus
1913).
Op 1 augustus 1914 werd hij benoemd tot landmeter van het
Kadaster te Groningen welke functie hij, steeds in dezelfde
standplaats, tot 1 juli 1933 heeft uitgeoefend.
Jonas, die zich aangetrokken voelde tot de studie in de
rechten, slaagde in 1925 voor het Staatsexamen B, waarna hij,
ondanks zijn volledige betrekking als landmeter van het
Kadaster, kans zag aan de Rijksuniversiteit te Groningen in
1926 het kandidaats- en en 1929 het doctoraal examen
rechten te behalen.
Op 9 september 1932 benoemde de algemene vergadering
van de Vereniging voor Kadaster en Landmeetkunde hem tot
juridisch redacteur van het tijdschrift van die naam. Hij heeft
deze redactie met grote belangstelling gevoerd tot 1949 en
vele artikelen van zijn hand zijn in die periode verschenen,
niet alleen in het Tijdschrift voor Kadaster en Landmeet
kunde, maar ook in het Weekblad voor Privaatrecht, Notaris
ambt en Registratie. Die in K. en L. worden vermeld in het
register 1885-1934 op dit tijdschrift (blz. 24, 27, 40, 45) en in
het register 1935-1960 (blz. 49, 50). Behalve van deze arti
kelen is hij ook de auteur van het boek Burgerlijk Recht, dat
in 1946 bij W. J. Thieme en Cie. te Zutphen verscheen.
Met ingang van 1 juli 1933 werd Jonas benoemd tot be
waarder van de hypotheken, het kadaster en de scheeps-
bewijzen te Zutphen. Deze functie heeft hij tot 1 december
1946 vervuld.
Wegens militaire verplichtingen - hij was majoor bij de toen
malige triangulatiedienst - werd deze periode onderbroken
door de mobilisatie 1939-1940.
Op I november 1946 werd hij als hypotheekbewaarder over
geplaatst naar Rotterdam waar op 1 juli 1951 zijn benoeming
volgde tot hoofdbewaarder. Zijn ambtelijke loopbaan in
Rotterdam eindigde bij het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd op 1 april 1956. Reeds enige jaren daar
voor - op Koninginnedag 1952 - werd hij benoemd tot
officier in de orde van Oranje Nassau.
Jonas' relaties met de Technische Hogeschool dateren van
1936. Bij K.B. van 18 juli van dat jaar werd hij benoemd tot
lector in de afdeling der weg- en waterbouwkunde om de aan
staande geodeten onderwijs te geven in het burgerlijk recht
en de hypothecaire en kadastrale administratie. Op 12 oktober
1936 aanvaardde hij zijn ambt met het uitspreken van een
rede over „Lijdelijkheid".
Tot zijn 70ste jaar, een kwart eeuw lang dus, heeft hij deze
functie met belangstelling en toewijding op de hem eigen
wijze vervuld. Zeer veel studenten zullen met genoegen terug
denken aan zijn colleges die hij - zoals ir. G. L. Strang van
Hees in een kort herdenkingswoord in Geopinie van 24 januari
1974 reeds terecht opmerkt - altijd wist te verlevendigen
met humorvolle verhalen uit de praktijk.
Met ingang van 1 september 1961aan het einde van de cursus
1960-1961 is hem eervol ontslag verleend. Zijn afscheids
college hield hij op 16 juni 1961.
In zijn gezellige Rotterdamse woning hebben mijn vrouw en
ik hem en mevrouw Jonas daarna nog vaak bezocht. Behalve
de geodetenopleiding was tijdens die bezoeken de klassieke
muziek altijd een prettig onderwerp van gesprek. Hij was een
groot bewonderaar van Bach en op zijn vleugel stond meestal
wel muziek uit het Wohltemperierte Klavier die hij zo graag
speelde.
Behalve de muziek had de afdeling Rotterdam van de Rotary
Club zijn speciale belangstelling. Jarenlang was hij er secre
taris van en zo mogelijk elke woensdag nam hij daar deel
aan de lunch. Op woensdag 16 januari is hij, op weg naar zo'n
bijeenkomst, plotseling gestorven. Zijn crematie heeft op 21
januari in het crematorium Rotterdam-Zuid onder grote
belangstelling plaats gehad.
Met mij zullen velen hem als een harde werker en als een
beminnelijk en opgewekt mens blijven herinneren.
Moge het Mevrouw Jonas zijn gegeven de slag die haar zo
onverwacht heeft getroffen zo goed mogelijk te boven te
komen.
N. D. Haasbroek
99
