\R
N\
V
IL
zodat
ZÜ-TVcos cp
a
N0 cotg <p0 Mdip
De projectieformules worden nu (afb. 3):
x 7?sina
y N0 cotg (p0 R cos a
De berekening van het graadnet en een aantal tabel
len was al door enkele medewerkers van de Com
missie De Man (Ackermans en Delprat) uitgevoerd
[2], Het aanvaarden van deze gegevens als grond
slag voor de TMK bracht als nadelig neveneffect
met zich dat ook het door de Commissie al vóór de
Belgische Afscheiding vastgestelde centrale punt,
gelegen op de breedte 51°30' op de meridiaan van
de Westertoren, ondanks de nu excentrische ligging
gehandhaafd moest blijven.
Daardoor zijn de maximale hoek- en lengtevervor
ming, veroorzaakt door de projectie, niet gelijk
matig over het gehele land verdeeld, maar het grootst
in het uiterste noordoosten. Toussaint [7] berekende
als maximale hoekvervorming, afgezien van de met
de afstand variërende hoek tussen boog en koorde,
een waarde van ongeveer 0,0480 gr. Bij een beter
gesitueerd centraal punt zou men dit kunnen heb
ben teruggebracht tot ongeveer 0,0250 gr. De in
vloed van de hoek- en lengtevervormingen is per
kaartblad nauwelijks waarneembaar. De keuze van
een kaartprojectie voor een topografische kaart
1:50.000 voor een klein land als het onze is voor
de meeste kaartgebruikers van weinig betekenis. De
eigenschappen van de conforme projectiemethoden,
zoals bijvoorbeeld de stereografische projectie, zijn
vooral van belang voor een selecte groep, bestaande
uit geodeten, kaartenmakers en andere technici,
omdat de conformiteit hen in staat stelt met een
voudige formules in het platte vlak coördinaten- en
argumentenberekeningen uit te voeren.
4. Terreimverk en reproduktie
Als basis voor de kaart is uitgegaan van de kadas
trale plans die in de periode 1812-1831 waren samen
gesteld. Deze eilandplans werden in potlood ver
kleind („gereduceerd") naar de schaal 125.000,
vervolgens zorgvuldig langs de grenzen uitgesneden
en daarna op een grote plaat karton zo goed moge
lijk aanéénsluitend opgeplakt. Door de onvermijde
lijke aansluitingsmoeilijkheden moesten de ver
kleinde plans hier en daar soms iets over elkaar heen
worden geplakt of er ontstonden smalle hiaten. De
kaartmontages, in rechthoekige stukken van het
formaat 40x50 cm gesneden, zijn daarna in de
jaren 1834—1859 in het terrein door de verkenners
gecorrigeerd en aangevuld met de ontbrekende topo
grafische details, hoogtegegevens en namen. Meestal
kon de ontbrekende topografie aan de hand van het
reeds in potlood aanwezige kadastrale lijnenbeeld
Y-as
T
ot\
N.P.
P
P
O
C X - as
Fig. 3. Projectie van Bonne.
<p
(pO
Fig. 4. Meridiaandoorsnede van de ellipsoïde.
ngt 74
85
