komen; dit zal ook in de toekomst moeten worden
voortgezet.
In het bijzonder is dit van belang, gelet op de ge
plande aanschaf en in gebruikneming van een zeer
nauwkeurig laserafstandmeetsysteem, waarmee af
standen tussen het station en een aantal satelliet
posities kunnen worden gemeten. Dit systeem kan
gezien worden als een aanvulling op een verdere uit
bouw van het bestaande fotografische richtings
meetsysteem. Vanwege de hoge precisie waarnaar
gestreefd wordt, biedt het gebruik van een 2e gene
ratie laserafstandmeetsysteem mogelijkheden voor
internationale samenwerking op het multidiscipli
naire gebied van de geodynamica.
Vanaf eind 1973 vinden alle activiteiten van de
werkgroep plaats in het nieuwe observatorium te
Kootwijk nabij Apeldoorn; vanaf eind 1975 zal de
laserafstandmeetapparatuur voor gebruik gereed
zijn.
2 Het programma van de werkgroep
satellietgeodesie
Onder verwijzing naar eerdere publicaties [1] kan
worden gezegd, dat de taken van de werkgroep
nader zijn te omschrijven als het verrichten van
onderzoek op het gebied van de satellietgeodesie
teneinde ervaring op te doen, deel te hebben aan
nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied en tevens
om internationale bijdragen te leveren, verder om
in dat kader ouderejaarsstudenten te begeleiden tot
en met het afstuderen. Daartoe heeft de werkgroep
thans tot haar beschikking:
- een waarnemingskoepel voor fotografische satel
liet-waarnemingen
- een waarnemingskoepel voor laserafstandme-
tingen
- twee satellietcamera's, equatoriaal opgesteld
- tijdregistratieapparatuur
- tijdbijhoudingsapparatuur, waaronder een atoom-
tijdstandaard en intervalteller
- een monocomparator voor het uitmeten van foto
platen
- een remote batch terminal van de IBM 360/65
computer
- een CPS terminal van de IBM 360/65 computer
- rekenprogramma's voor astronomische zowel als
fotogrammetrische plaatreductiemethoden
- donkere kamers met o.a. een ontwikkelautomaat
met stikstofagitatie
- een elektronische werkplaats
- een mechanische werkplaats
- conventionele geodetische apparatuur
- diverse andere faciliteiten.
Tot nu toe zijn, vanaf 1966, in diverse projecten,
ruim 500 fotoplaten waargenomen en gereduceerd,
waarna de resultaten zijn aangeboden. (Het aantal
werkelijk gemaakte opnamen ligt overigens thans
boven de 1000, doch er is altijd vrij veel uitschot).
Dit betekent globaal zo'n 4000 richtingen naar
satellietposities. De gemiddelde geschatte nauw
keurigheid van zo'n richting is 0,8 a 1,0 boog-
seconde, waarbij de tijdregistraties tot nu toe een
nauwkeurigheid hebben van 0,1 a 0,2 msec.
Een aantal groepsleden besteedt tijd aan theoretisch
wetenschappelijk werk, in veel gevallen gebaseerd
op praktische ervaringen van de laatste jaren. Met
betrekking tot het ontwerp van het nieuwe waar
nemingsstation te Kootwijk was de eis tot „inter
nationale samenwerking" één van de uitgangs
punten. Hierbij is er van uitgegaan, dat uitwisseling
van wetenschappelijk personeel voor korte of
langere tijd één van de meest effectieve manieren is
om die internationale samenwerking gestalte te
geven. Speciaal met betrekking tot het gebied van
de geodynamica wordt gehoopt op een dergelijke
uitwisseling c.q. samenwerking, bijv. via het instituut
van de „research-fellow", of anderszins.
De werkgroep hield zich in de afgelopen jaren bezig
met de volgende theoretische onderwerpen:
- ontwikkeling van een rekenmodel voor gebruik
bij netten, welke uitsluitend bepaald zijn door
middel van laserafstandmetingen van hoge pre
cisie [2]
- nauwkeurigheidsbeschouwingen in zulke netten
[3]
- aspecten en mogelijkheden van VLBl-toepas-
singen [4]
- mogelijke toepassing van de quaternion-theorie
van Prof. Baarda op de satellietgeodesie [5]
- vereffening van GEOS-2 waarnemingen over W.-
Europa inclusief toepassing van moderne ideeën
m.b.t. de toetsing van zulke waarnemingen [6]
156
ngt 74
