PV|' 1 - ontwikkeling en test van een fotogrammetrisch reductieprogramma voor de nieuwe K-50 camera [9] - verbetering van bestaande reductie-programma's - ontwikkeling van testprogramma's voor de mono- comparator [8] - feasibility-studies inzake: laserveiligheidsapparatuur en verlichtingslaser - berekeningen in het kader van het short-are programma [9], Naast de richtingsmeting vinden we thans ook de afstandsmetingen naar satellieten. Dit gebeurt met radarmethoden. Zowel in het radio- als in het optische deel van het elektromagnetische spectrum. Met behulp van lasers zijn tot nu al zeer veel belovende resultaten behaald, waarbij het er thans naar uitziet dat de relatieve nauwkeurigheden die van bijv. de fotografische methoden aanzienlijk over treffen. De werkwijze is als volgt: een zeer korte lichtpuls wordt uitgezonden en door de satelliet gereflecteerd en vervolgens weer opgevangen op het aards waar nemingsstation, alwaar men de looptijd van het lichtsignaal zodoende kan meten. De helft van deze looptijd vermenigvuldigd met de lichtsnelheid geeft dan de verlangde afstand. Het lijkt zo eenvoudig maar zoals zo vaak ook hier vele problemen. De lichtpuls bijvoorbeeld moet eigenlijk zo kort moge lijk zijn teneinde een zo groot mogelijke nauwkeurig heid te bereiken. Willen we hier een decimeter- precisie halen? Wel dat betekent in tijd een precisie van 10 cm op 300.000 km/sec. is ongeveer 0,33 mil jardste seconde of 0,33 nano seconde! Men moet tellers hebben die, elektronisch tellend, een derge lijke oplossend vermogen hebben; de steilheid van de pulsflanken moet goed gedefinieerd zijn enz. enz. Dan de totale uit te zenden energie, deze moet van de grootteorde van 1 watt-seconde zijn, of meer. In termen van vermogen betekent dit lichtpulsen van één miljard watt! Daarbij komt dat de satelliet zgn. coöperatief moet zijn d.w.z. dat deze spiegels aan boord heeft die het uitgezonden licht reflecteren en wel zodanig dat het weer in onze richting terugkomt. Het uitgezonden licht moet zich noodzakelijkerwijs bevinden in een zeer smalle bundel o.a. i.v.m. het feit dat de ontvangen energiedichtheid toch al af neemt met de vierde macht van de afstand. Toch willen we de satelliet raken en dit betekent weer speciale eisen aan de zgn. voorspellingen. Dit zijn de grootheden volgens welke de laser en ontvanger wordt voorgericht. Ook voor de ontvangst-eenheid gelden zeer zware eisen. Tot nu aangetoonde resul taten, met gebruikmaking van zgn. Ie generatie systemen, wijzen op een relatieve nauwkeurigheid van 15 x 105 a 1106 of beter; globaal 5 a 1 m in de positie van een aards waarnemingsstation [10]. Hierbij moet men wel bedenken dat bij benutten van verdergaande nauwkeurigheid door het inschakelen van zgn. 2e generatie systemen, zoals bijv. straks te Kootwijk, de coördinaten niet meer gerelateerd kunnen zijn aan het zwaartepunt van de aarde, om dat hiervoor steeds vereist is inschakeling van de satellietbanen. En dat proces kost een groot gedeelte van de gewonnen extra nauwkeurigheid. Men zal dus de grotere relatieve nauwkeurigheid kunnen aan wenden in een aards net van waarnemingsstations zodanig, dat alleen de vorm en de schaal bepaald zijn, dus geen oriëntering en absolute ligging. Dit laatste, dus oriëntering en absolute ligging is alleen met een meer beperkte nauwkeurigheid mogelijk. satellite equipped control ,,0-switch" photo- multipliei iving telescope transmitting ipps^ 1 Mc/s rubidium frequency and timing Standard 5 Mc/s photo- detector Principe Laserafstandsmeting «tart I «top •top Inhibit I amplif iei pre-set „range gate 3000 V cooling unit photo-multipliei Schema van de apparatuur voor laserafstandsmeting ngt 74 157

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Nederlands Geodetisch Tijdschrift (NGT) | 1974 | | pagina 17