Ingenieursscripties
ECHOLODEN, HUN WERKING EN
GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN
D. van Bokhorst
Samenvatting
Veilige scheepsnavigatie hangt in de eerste plaats af van de
betrouwbaarheid van de beschikbare zeekaarten. Een zee
kaart moet een zo nauwkeurig mogelijk beeld geven van de
vorm van de zeebodem, gebaseerd op gegevens verkregen
door hydrografische opname.
De verantwoordelijkheid voor de juistheid van deze gegevens
berust bij de hydrograaf.
Van het moderne instrumentarium dat hem ter beschikking
staat, wordt hier het echolood behandeld. Naast de algemene
beginselen van het echolood, wordt aandacht besteed aan
de mogelijke oorzaken van foutieve diepteregistratie.
Vervolgens wordt een overzicht gegeven van de meest ge
bruikte typen echoloden met de bijbehorende technische
gegevens en mogelijkheden.
Aan de hand van twee voorbeelden wordt een indruk gegeven
van de mogelijkheden betreffende de automatisering van het
peilen.
De automatisering zal in de toekomst een steeds grotere rol
gaan spelen en de hydrograaf veel routinewerkzaamheden
uit handen nemen.
OPTIMALISERING VAN DE
TOETSINGSPARAMETERS a0 EN
A. P. E. M. Houtenbos
Samenvatting
Bij de toetsing van waarnemingen tegen een voorwaarde-
model en de beoordeling van een meetopzet op betrouwbaar
heid bepalen de overschrijdingskans a0 onder de nulhypo
these en het onderscheidingsvermogen fS„ van een alternatieve
hypothese de kritieke waarden. Deze kritieke waarden hebben
een regulerende werking op de verwerpingskans van de
waarneming en op de kans op onontdekte fouten. Het doel
van deze skriptie was, de mogelijkheden te onderzoeken ter
bepaling van die a„ en die de totale kosteninvloed van
het verwerpen van waarnemingen enerzijds en het onontdekt
blijven van fouten anderzijds minimaliseren.
In de skriptie wordt de rol van fS„ tot een louter administra
tieve herleid, terwijl de invloed van a„ wordt uitgedrukt in
twee benaderingsformules: één voor de kostenkomponent
afhankelijk van de kans opverwerpingenenéénvoordekosten-
komponent afhankelijk van de kans op onontdekte fouten.
Voor de toepassing van deze formules moet men de beschik
king hebben over drie soorten funkties, t.w. kansdichtheids-
funkties voor fouten in de waarnemingen, funkties ter be
schrijving van de kostengevolgen van verwerpingen en funk
ties ter beschrijving van de kostengevolgen van niet ontdekte
fouten in de aan de opdrachtgever verstrekte gegevens. Voor
elk van deze funkties is aangegeven, hoe deze verkregen kan
worden. De uitwerking van de formules is zeer globaal ge
ïllustreerd aan de hand van een tweedimensionaal voorbeeld.
Tenslotte is nog aandacht besteed aan de problemen bij de
bepaling, wanneer een waarneming „fout" genoemd moet
worden. In de skriptie leidt dit o.a. tot de konklusie, dat het
in de praktijk onmogelijk is het begrip „fout" scherp af te
palen.
HET TOPOGRAFISCH ASPEKT VAN EEN
INFORMATIESYSTEEM VASTGOED
J. B. van Reij
Samenvatting
Een registratief bestuursinformatiesysteem vastgoed kent
twee aspekten:
Het topografisch aspekt, dat informatie omvat over de aard
en over de ligging van puntobjekten en lijnobjekten welke
een vaste binding hebben met een bepaalde plaats en niet
wijzigen van aard.
Het administratief aspekt, dat informatie omvat over admini
stratieve gegevens met betrekking tot oppervlakte-objekten.
Naast bovenstaande definitie van een informatiesysteem vast
goed is voor een geavanceerd systeem beschreven hoe het kan
fungeren en welke elementen ertoe kunnen worden gerekend.
Wat betreft het topografisch aspekt van een informatie
systeem vastgoed kan gekonstateerd worden dat verschil
lende diensten, bedrijven en instituten begonnen zijn met de
ontwikkeling van systemen voor digitale kaartering, welke
wellicht later kunnen worden gebruikt voor het opbouwen
en bijhouden van een databank met topografische gegevens
omtrent vastgoed.
Om latere integratie en uitwisseling van informatie mogelijk
te maken moeten de verschillende koderingen wat opbouw
betreft op elkaar zijn afgestemd.
Wat betreft precisie en betrouwbaarheid zullen kwaliteits
kenmerken moeten worden toegevoegd. Van de bestaande
systemen voor digitale kaartering is een inventarisatie ge
maakt. Een ontwikkeling welke is ingeklemd tussen de digi
tale kaartering en een informatiesysteem vastgoed is de op
bouw van een topografisch basisbestand waarover naar wens
kan worden beschikt wat betreft inhoud, schaal, kaart-
ligging en kaartformaat. Vooral van de zijde van de nuts
bedrijven en de gemeenten bestaat veel belangstelling voor
een basisbestand. De kaarten die hieruit kunnen worden
verkregen worden gebruikt als basiskaarten om de bedrijfs
eigen specifieke informatie aan toe te voegen. De uitbouw
van een systeen voor digitale kaartering tot een systeem met
een basisbestand en uitvoer naar wens, wordt in de skriptie
beschreven.
Eveneens wordt aandacht besteed aan de koppeling van
puntobjekten met geometrische, topometrische en geo
grafische gegevens en aan de koppeling van oppervlakte-
objekten met administratieve gegevens (het administratief
aspekt van het informatiesysteem vastgoed).
HET UPDATEN VAN FOTOGRAMMETRISCHE
BESTANDEN MET DE GRAFISCHE BEELDBUIS
F. Reneman
Samenvatting
Door de snelle ontwikkelingen op computergebied de laatste
jaren is een duidelijke overgang merkbaar van de analoge
uitwerking van foto's naar de digitale wijze van uitwerking.
Bij de digitale wijze van uitwerking is sprake van transport
van grote hoeveelheden informatie tijdens het fotogramme-
trische proces om van foto tot kaart te komen. Deze infor
matie is opgeslagen in bestanden en de verschillende soorten
van bestandsorganisaties zijn aan een beschouwing onder
worpen. Tevens wordt het systeem aangegeven dat is ont
wikkeld door het Nederlands Studiecentrum voor Infor
matica (1971), dat aangeeft welke punten van belang zijn
bij de opbouw van een bestand.
Aan de hand hiervan wordt een fotogrammetrisch bestand
gedefinieerd dat kan worden gebruikt in de meest voor
komende gevallen van de fotogrammetrische praktijk en dat
voldoet aan de fysieke eigenschappen waaraan een bestand
behoort te voldoen.
190
ngt 74
