9 Gevaren van grote en snel toegankelijke
verzamelingen van gegevens
Discussies over dit onderwerp worden thans in
Nederland gestimuleerd door het zeer recentelijk
verschenen interimrapport van de Staatscommissie
„Bescherming persoonlijke levenssfeer in verband
met persoonsregistratie" (Commissie Koopmans).
Hoewel vastgoedsystemen geen echte persoons
registraties zijn, bevatten ze loch vaak gegevens over
personen, zoals rechthebbenden, juridische relaties,
hypothecaire schuldeisers en schuldenaren, leeftijd
en beroep van bedrijfshoofden in de landbouw,
eigendom-pacht verhoudingen, enz. Een aantal ge
dachten dat door de Commissie Koopmans is ont
wikkeld, geldt daarom ook voor de vastgoedsyste
men.
De Staatscommissie constateert dat in onze steeds
ingewikkelder wordende samenleving de behoefte
aan informatie voortdurend toeneemt. Om aan deze
behoefte tegemoet te komen, wordt gebruik gemaakt
van nieuwe technieken, waarbij computersystemen
wel het meest op de voorgrond staan. Deze nieuwe
technieken verschaffen zo grote mogelijkheden tot
opslag en verwerking van gegevens, dat zij zelf een
stimulerende invloed kunnen hebben op de mate,
waarin de vraag naar informatie toeneemt. Rekening
moet daarom worden gehouden met een voort
gaande ontwikkeling naar geconcentreerde opslag
van gegevens en een toenemende samenhang tussen
verschillende registratiesystemen.
Juist de ontwikkelingen in het technische vlak heb
ben bezorgdheid doen ontstaan over de gevaren die
voor de enkeling uit het bestaan van grote en snel
toegankelijke verzamelingen van gegevens kunnen
voortvloeien. De Staatscommissie meent dat deze
bezorgdheid voor een belangrijk deel gerechtvaar
digd is. Weliswaar zijn aan de groei van informatie
systemen technische en economische beperkingen
gesteld, daartegenover staat dat ook de bescherming
van de belangen der geregistreerden naar de be
schikbare mogelijkheden thans mede door kosten
overwegingen wordt bepaald. De Staatscommissie
acht de gevaren van de huidige ontwikkeling van
zodanig belang, dat het niet verantwoord zou zijn,
indien de wetgever hier afzijdig bleef. Tot zover het
interimrapport van de Staatscommissie. Iedereen
10
die zich bezighoudt met de opbouw van informatie
systemen raad ik aan dit rapport te bestuderen.
Van verschillende zijden wordt op nog andere ge
varen van informatiesystemen gewezen. Een pro
bleem is bijvoorbeeld de machtsverdeling binnen de
overheidssfeer, samenhangend met het verzekeren
van een gelijke toegang tot informatiesystemen. De
vastgoedsystemen liggen juist in die overheidssfeer.
Verschillende ministeries beschikken over andere
vastgoedsystemen, terwijl ook de informatievoor
ziening op de verschillende bestuurlijke niveaus niet
gelijk is. Vooral in het buitenland wordt hierover
gepubliceerd. De Duitsers spreken hierbij van
„Informationsgleic'ngewicht".
Andere gevaren doen zich voor in oorlogstijd. In
geen geval mag een eventuele bezetter beschikken
over grote en snel toegankelijke informatiesystemen.
Een zeer lezenswaardige verzameling artikelen over
deze problemen is opgenomen in het boek „Data
base of Data beest" onder redactie van L. E. Groos-
man.
10 Perspectief
In deze voordracht heb ik enkele malen gewezen op
de versplintering van de kaartvervaardiging in
Nederland. Er zijn gelukkig een aantal positieve ont
wikkelingen aan te wijzen.
De S.O.A.G. (Stichting tot Ontwikkeling van de
Automatisering bij de Gemeenten) en de Welren
(Werkgroep Leidingenregistratie) bestaan reeds
enige tijd. De eerder genoemde permanente werk
groep van de Rijkscommissie biedt de mogelijk
heden om uit te groeien tot een landelijk ontmoe
tingscentrum voor de automatische kaartvervaar
diging. Daarnaast is van belang dat de Commissie
Grootschalige Basiskaart aanbeveelt een centrale
kaarteringsraad in te stellen die de Minister advi
seert inzake het te voeren beleid met betrekking tot
die basiskaart. Deze centrale kaarteringsraad kan in
de toekomst overgaan in een algemene kaarterings
raad, die adviezen uitbrengt over kaarteringen in het
algemeen.
Zeker een belangrijke rol spelen de congressen van
de N.V.G. omdat daar de geodeten in een onge
dwongen sfeer elkaar kunnen ontmoeten en erva
ringen kunnen uitwisselen.
ngt 75
