Omdat standplaatscoördinaten „en passant" wor den verworven, is behoud van standplaatsen ook niet zinvol meer; dit is een voordeel in het bijzonder voor spoorwegmetingen, want de verstoringskans van opstelbare grondslagpunten is op spoorbanen zeer groot; bovendien zijn vaste standplaatsen in de buurt van opstelsporen zelden bruikbaar op het moment, dat je ze nodig hebt. 4.2 De keerzijde van de medaille Dit wil ik u illustreren aan de hand van figuur 7. Links ziet u het „klassieke stramien van werken": gegeven zijn „aansluitpunten" (reeds in coördina ten bekend). Dan vindt plaats: grondslagverdich ting, meting en vereffening, ter bepaling van stand plaatsen voor een tachymeter, of knooppunten van een meetlijnennet. Hier eindigt de „puntsbepaling" en begintdetailmeting of kartografie, dal is in wezen hetzelfde. (Vooral als we de instrumentatie beschouwen: steekpasser, driehoek en transversaal- schaal als analoog spiegelbeeld van jalon, prisma en meetband). Latere detailmetingen vinden zo mogelijk plaats vanuit dezelfde grondslagpunten. Rechts zien we de gang van zaken volgens 4.I. Gegeven zijn de aan sluitpunten (dat wil zeggen: bij voorkeur boven grondse, natuurlijke punten, weliswaar niet opstel- baar, maar met alle voordelen van dien nu er toch gekozen is voor het systeem van vrije standplaatsen). Er vindt detailmeting plaats van „deelbestand 1", standplaatsen worden niet gearchiveerd, en sum mier verzekerd hoogstens voor de duur van de meting. Later: detailmeting van een „deelbestand II", een mutatie, of andere objecten, waarvoor in principe andere standplaatsen optimaal zijn. De deelbestanden I en II worden in beide gevallen op een of andere wijze samengevoegd, tegenwoordig misschien in de vorm van een gecodeerde coördi- 1 1 7~T natenlijst in een bestand. Maar hier rijst het pro bleem: we zien in één oogopslag dat de relatie tussen de deelbestanden bij de nieuwe gang van zaken in principe zwakker is dan bij de oude! Om dit effect te compenseren, staan drie middelen ten dienste, 1. (verbetering van) de kwaliteit van de aansluit punten. dus: kwaliteitsbeheersing van de grotere grondslagen waardoor deze aansluitpunten be paald worden. 2. simultane meting van grondslagverdichting en detailpunten vermindert de invloed van de stan daardafwijking van de centrering (daartoe had den we toch al besloten!) 3. kwaliteitsbewaking van de verdichtingsmeting, dus van het net dat gevormd wordt door de rela ties tussen standplaatsen en aansluitpunten. Hiertoe hebben wij het verwerkingssysteem uit gerust met de berekening van grenswaarden en toetsgrootheden volgens de B-methode [1], Het is overigens de vraag, of compensatie van het bij 4.2 geconstateerde relatieverlies altijd voldoends is; aan het gebruik van gesloten digitale verwerkings ketens zijn enkele aspecten verbonden die in dit vlak te denken geven. Ten eerste geldt, dat „kleine fouten" in dit soort processen belangrijk zijn, omdat de output van het proces (gecodeerde coördinaten- paren) in een databank niet uitsluitend gebruikt worden voor kaarteringdoch ook voor operaties als sorteren en onderling vergelijkenin verband o.a. met de modelgrens- en bladgrensproblematiek. Anderzijds geldt, dat hoe beter de kwaliteit, des te minder niet-gecorrigeerde modelgrenzen zichtbaar zijn. Aansluit punt Standplaats Richting Lengte - - Richting StPl. z 13.2 (Hoek van gebouw) Stpl. 1 Stpl. 3 1e dag StAndpIz&ts Standpln. 7. en 3 hog niet verkend. 22 da.«g -Standplaats 2. MeetA5sistent «gaat vne t prisma maan aansluitpunt 12.1 en laat daar jalon achter. Standplaats 3 Fig. 6. Verdichtingsgrondslag detailmeting Aansluitpunten (R.D. PTfl Meting GRONDSLAG Metini/ grondslag meting GRONDSLAG Standplaatsen Standplaatsen Standplaatsen DETAIL METtrlG DETAiLMETinG Aansluit Punten (R.D.ptm) DÊTfllLMETiNG OETAtLMETlHG DEEL H DETAILPUNTEN DETAlLPUHTEN DETAILPUNTEN DETAILPUNTEN DEEL I DEEL II DEEL I DEEL H Fig. 7. Oude en nieuwe werkwijze detailmeting 4.3 Compensatie 110 ngt 75

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Nederlands Geodetisch Tijdschrift (NGT) | 1975 | | pagina 8